“‘‘De EU moet haar rol blijven spelen bij het consolideren van de vrede in Gaza’’

Deze groep is verheugd dat het plan van president Trump om vrede te brengen tussen Israël en Palestina in de eerste fase heeft geleid tot de vrijlating van alle 20 levende Israëlische gijzelaars en bijna 2000 Palestijnse gevangenen en gedetineerden, samen met een gedeeltelijke terugtrekking van Israël uit de bezette gebieden in Gaza. De stoffelijke resten van andere Israëlische gijzelaars moeten zo snel mogelijk worden gerepatrieerd.

Het fragiele staakt-het-vuren in Gaza moet het begin zijn van een definitief einde aan het geweld: onder geen enkele omstandigheid mogen de vijandelijkheden worden hervat. In dezelfde geest veroordelen wij ten stelligste de huidige golf van wraakmoorden door Hamas.

Simon Coveney (voormalig vicepremier en minister van Buitenlandse Zaken van Ierland): ‘De taak die de partijen en de internationale gemeenschap, met inbegrip van de EU, te wachten staat, is enorm maar duidelijk: het conflict tussen Israël en Palestina voor eens en voor altijd beëindigen en twee staten tot stand brengen die in vrede en veiligheid naast elkaar leven. Deze kans moet koste wat het kost worden aangegrepen.’

Een geloofwaardig pad naar vrede vereist dat de volgende fasen van het plan, waaronder veiligheidsmaatregelen en politie, bestuur en de toekomstige rol van de Palestijnse Autoriteit, worden uitgewerkt, onderhandeld en uitgevoerd. Daarbij moet er maximale internationale druk worden uitgeoefend op alle partijen om te de-escaleren en zo een duurzame vrede te waarborgen, ondersteund door een krachtige resolutie van de VN-Veiligheidsraad.

Humanitaire hulp

De eerste prioriteit moet zijn dat de humanitaire hulp aan Gaza volledig en ongehinderd wordt hervat, in overeenstemming met humanitaire beginselen, en dat er geen risico meer bestaat op ondervoeding en hongersnood. De EU moet aanzienlijke middelen uittrekken voor hulp en wederopbouw – onder meer in het kader van het nieuwe EU-pact voor het Middellandse Zeegebied – en snel samenwerken met de VN, met name met de UNRWA. Die moet Israël onmiddellijk opnieuw accrediteren om in Gaza te kunnen opereren, samen met ngo's en andere organisaties met beproefde distributienetwerken.

Er moet dringend worden voorzien in essentiële voorzieningen zoals voedsel, water, onderdak, medische en sanitaire voorzieningen, en ziekenhuizen en nutsvoorzieningen moeten onmiddellijk worden hersteld. Kinderen, van wie velen getraumatiseerd zijn en gespecialiseerde posttraumatische hulp nodig hebben – die de EU zou kunnen bieden – moeten de kans krijgen om hun opleiding voort te zetten. Internationale journalisten en mensenrechtenorganisaties moeten toegang krijgen tot Gaza om verslag te doen van de situatie ter plaatse en die te beoordelen.

Margot Wallström (eerste vicevoorzitter van de Europese Commissie:) ‘Het bevoorraden van Gaza met humanitaire hulp, het verwijderen van meer dan 50 miljoen ton puin en niet-ontplofte munitie en het opzetten van een wederopbouwprogramma van naar schatting 50 miljard dollar zijn gigantische taken. Stabiele veiligheidsomstandigheden zijn daarbij absoluut essentieel. De EU moet, in nauwe samenwerking met Palestijnse en internationale partners, haar volledige rol in deze inspanning spelen.’

Er moet een permanente vrede in de regio tot stand worden gebracht, een einde worden gemaakt aan de huidige belegering en de vrijheid van verkeer van personen en goederen worden bevorderd op basis van twee functionerende staten die in vrede en veiligheid naast elkaar leven binnen de grenzen van juni 1967, waarbij eventuele wijzigingen in onderling overleg tussen de partijen worden overeengekomen.

Het recht van de Palestijnen op zelfbeschikking en een eigen staat, dat in het plan van Trump slechts vaag aan de orde komt, wordt nu volledig onderschreven door 157 VN-lidstaten en moet worden gerealiseerd, zoals voorzien in de Verklaring van New York van de Global Alliance en eerdere VN-resoluties.

Permanente vrede

Josep Borrell (voormalig voorzitter van het Europees Parlement ): ‘Vrede in het Midden-Oosten moet worden geschraagd door de bepalingen van het VN-Handvest. Daarbij mag geen straffeloosheid bestaan voor degenen die handelingen hebben gepleegd die in strijd zijn met het internationaal recht. De EU moet alle middelen die haar ter beschikking staan, aanwenden om Israël onder druk te zetten om een einde te maken aan de illegale bezetting van Gaza en de Westelijke Jordaanoever, met inbegrip van Oost-Jeruzalem, in overeenstemming met het advies van het Internationaal Gerechtshof van juli 2024, en om de oprichting van een representatieve, naar behoren gekozen Palestijnse regering in een toekomstige staat die door alle VN-leden wordt erkend, te steunen.’

De EU moet krachtig optreden tegen acties die de oprichting van een toekomstige Palestijnse staat in gevaar brengen, met name tegen extremistische ideologen die kolonisatie en uitbreiding van nederzettingen op de Westelijke Jordaanoever nastreven, daarbij geholpen en gesteund door de Israëlische regering.

De EU mag niet aarzelen om beperkende maatregelen op te leggen aan alle recalcitranten van wie de acties een duidelijke schending vormen van de VN-resoluties, het vredesplan en de associatieovereenkomst tussen de EU en Israël.

Beschuldigingen van mensenrechtenschendingen in detentiecentra moeten grondig worden onderzocht en de EU moet aandringen op de vrijlating van politieke gevangenen en op de beëindiging van de Israëlische praktijk van administratieve detentie.

Een volk kiest zélf zijn leiders

Het Palestijnse volk moet zijn eigen politieke leiders kiezen, zonder uitsluiting van prominente personen die momenteel door Israël gevangen worden gehouden, in vrije en eerlijke democratische verkiezingen die door de internationale gemeenschap worden geobserveerd.

De EU moet, in overeenstemming met haar kernwaarden en beginselen, zoals vastgelegd in de Verdragen, haar rol ten volle spelen bij het waarborgen en consolideren van de vrede ten behoeve van beide partijen, en daarbij alle instrumenten gebruiken waarover zij beschikt – met inbegrip van sancties – om deze doelstellingen te verwezenlijken.

Het waarborgen van de vrede houdt ook in dat het internationaal recht wordt toegepast zoals geïnterpreteerd door het Hof van Justitie van de Europese Unie, het Internationaal Gerechtshof en het Internationaal Strafhof, met inbegrip van de uitvoering van uitspraken en adviezen in zaken die momenteel in behandeling zijn.

In overeenstemming met het EU-beleid in andere conflicten moeten staten en alle daders verantwoordelijk worden gehouden en voor hun misdaden en onwettig gedrag voor de rechter worden gebracht. Er moet compensatie worden betaald voor het verlies van mensenlevens en de schade die is veroorzaakt door militaire operaties in bezet gebied. Zonder verantwoordingsplicht voor handelingen die in strijd zijn met het internationaal recht kan er geen rechtvaardige en duurzame vrede zijn.

De EU, het meest succesvolle vredesproject in de geschiedenis, moet ervoor zorgen dat haar eigen identiteit en ervaring met het bevorderen van verzoening en coöperatieve veiligheid worden ingezet in het vredesproces, waardoor stabiliteit, vertrouwen en wederzijds respect in de hele regio worden bevorderd en de basis wordt gelegd voor alle volkeren om in vrede en waardigheid te leven.