“‘‘Met een NAVO-norm van 5% dreigt de vernietiging van onze welvaartstaat’’

We zijn geschokt dat deze regering de federale begroting wil plunderen voor een overbewapening die de toets van een defensiebeleid die naam waardig helemaal niet kan doorstaan. De 5%-norm komt uit de koker van het Witte Huis dat erop rekent dat een groot deel van de militaire miljarden terugvloeit in de kassa’s van zijn wapenindustrie. Getuige de intentie van minister van Defensie Theo Francken om nog eens een miljardenaankoop van F35 gevechtsvliegtuigen te doen. Ze zijn onderdeel van een nog goed te keuren toekomstplan om 36 miljard euro te investeren in wapens en militair materieel!

Volgens het Zweeds Vredesonderzoeksinstituut SIPRI was bijna twee derde (64%) van de wapenaankopen van de Europese NAVO-lidstaten de voorbije 5 jaar afkomstig van de Verenigde Staten.  

Als de regering instemt met 5% dan spreken we over een toekomstige jaarlijkse (!) meeruitgave van 22 miljard euro. Dat is het equivalent van wat de regering zoekt om de begroting op orde te krijgen over de gehele legislatuur. Dat is niet zomaar een onverantwoord en roekeloos beleid. Het is waanzin en kan alleen maar resulteren in de afbraak van ons sociaal systeem, de vernietiging van de publieke dienstverlening en de volledige afbouw van ons milieubeleid. 

Waarom zou België niet het leiderschap kunnen claimen van het gezond verstand?

Anders dan de regering laat uitschijnen is ons land wel degelijk in staat om deze absurde plannen tegen te houden. De NAVO beslist immers in consensus. Politieke moed en gezond verstand kunnen misschien banbliksems opleveren vanuit Washington, maar kan ook de steun opleveren van andere landen, zoals Spanje, Italië, het Verenigd Koninkrijk of Canada die eerder al aangaven dat ze eerder weigerachtig staan om hun militaire begrotingen meer dan te verdubbelen. Ze hebben er net als België gewoon de middelen niet voor, tenzij ze de welvaartstaat afbreken, wat exact het beleid is dat president Trump volgt. 

Waarom zou België niet het leiderschap kunnen claimen van het gezond verstand? Er ligt hier alvast een kans voor onze volksvertegenwoordigers om de belangen van ons land te verdedigen. We roepen de parlementairen op om hun verantwoordelijkheid op te nemen, in het belang van de sociale vrede in ons land. 5 seconden politieke moed tegen de 5%. Ze kunnen soeverein een halt toeroepen aan de militaristische onredelijkheid en weigeren hun goedkeuring te geven aan een norm die in Washington is beslist en die verschillende politieke leiders als ‘belachelijk’ of ‘onhaalbaar’ hebben bestempeld. 

We moeten weg van de idee dat een artificiële norm van het BBP voor militaire uitgaven een allesbepalende graadmeter moet zijn van onze defensie. België zit met een defensiebudget van 1,3% van het BBP in 2024 inderdaad in de staart van het peloton, maar in absolute cijfers bevindt België zich in de betere middenmoot (op de 15de plaats van 32 NAVO-lidstaten), wat niet slecht is voor een klein land. Dat geldt eveneens als we de uitgaven nemen per hoofd van de bevolking (ook 15de plaats). De gegevens zijn afkomstig van de NAVO zelf. 

Europa toont eens te meer hoe inhoudsloos de nagestreefde ‘strategische autonomie’ is. Het ongenoegen voor Trumps regering met haar agressief handelsbeleid, haar steun aan Europees extreemrechts en haar politiek rond Oekraïne, staat in groot contrast met de militaristische volgzaamheid van de Europese lidstaten. Terwijl miljarden verdwijnen in de kassa’s van de militaire industrie in de VS, is elke balans zoek.  

Een 5%-norm voor alle NAVO-lidstaten betekent dat de gezamenlijke militaire uitgaven naar meer dan 2.700 miljard dollar stijgen, dat is 1.200 miljard dollar meer dan wat de NAVO-landen samen besteedden in 2024 en evenveel als de huidige wereldwijde militaire uitgaven.

Rusland spendeerde in 2024 149 miljard dollar aan zijn militair apparaat en zat daarmee al aan 7,2% van zijn BBP. Daarvan gaat grofweg 60% naar de oorlog in Oekraïne. Zelfs met een verdubbeling van de Russische militaire uitgaven blijft Moskou hangen op een fractie van wat de NAVO plant uit te geven.

Deze planeet heeft samenwerking nodig om de echte planetaire dreigingen (klimaat, nucleaire wapens, armoede en ongelijkheid) af te wenden.

Als Moskou nog maar de huidige wanverhouding van 10% van de militaire uitgaven van de hele NAVO wil behouden, dan zouden de Russische militaire uitgaven rond de 14% van het BBP opsouperen. Dat is driekwart van de federale begroting van het land. Rusland kan de wapenwedloop met de NAVO met andere woorden onmogelijk volhouden. De angstcultuur die nu wordt gezaaid dient vooral om de bereidheid te creëren de militarisering te financieren met sociale besparingen.

En er zijn de contradicties: is het niet zo dat Trump, onze bondgenoot die de militarisering aandrijft, het eigenlijk best goed kan vinden met zijn Russische collega? In werkelijkheid gaat het om platte propaganda. De overbewapening moet het strategische overwicht garanderen in een wereld waar rivaliserende machten ernaar streven om hun toegang tot markten, grondstoffen en transportkanalen -desnoods militair- te consolideren of uit te breiden.  

We verzetten ons tegen militaristische geopolitieke motieven die de wereld naar de afgrond kunnen leiden. We roepen op om te werken aan een echt veiligheidsbeleid, een inclusieve veiligheidsarchitectuur die de nadruk legt op diplomatie, sociale en ecologische veiligheid, ontwapeningsinitiatieven en vertrouwenwekkende maatregelen - de politiek die exact 50 jaar geleden het fundament vormde van de Slotakte van Helsinki en uiteindelijk tot ontspanning en meer veiligheid leidde.

Deze planeet heeft samenwerking nodig om de echte planetaire dreigingen (klimaat, nucleaire wapens, armoede en ongelijkheid) af te wenden. De dreigende overbewapening zorgt voor een gevaarlijke wereldwijde wapenwedloop, verhoogt het wantrouwen en doet het risico op militaire confrontatie toenemen. We verwerpen de 5%-norm met klem.