‘Ergste van de crisis is voorbij’

“Het ergste is voorbij. Het herstel is er eindelijk,” oordeelt C.H. Kwan, een leidende econoom aan het Onderzoeksinstituut voor Economie en Handel in Tokio.
Ook Horst Köhler, de directeur van het Internationaal Monetair Fonds (IMF), zegde vorige week tijdens zijn bezoek aan Japan te geloven dat de Japanse relance duurzaam is.

De regering publiceerde vorige week cijfers die aantonen dat de Japanse economie tijdens het laatste kwartaal van 2003 bijzonder snel is gegroeid – omgerekend met zo’n 7 procent op jaarbasis. De Bank van Japan gaat er inmiddels van uit dat het bruto binnenlands product (bnp) dit jaar met meer dan drie procent zal toenemen. Vorig jaar hield ze het nog bij twee procent.

De Japanse export naar China steeg in 2003 met meer dan een derde in vergelijking met 2002, tot een totaal van 49,6 miljard dollar. De import uit China nam met 9,8 procent toe tot 79,3 miljard dollar. De Japanse uitvoer naar heel Azië was vorig jaar 200 miljard dollar waard; 46,5 procent meer dan in 2002. Door die gunstige evolutie namen in Japan de kapitaalsinvesteringen in 2003 met 5,1 procent toe in vergelijking met het jaar voordien.

China werd nog niet zo lang geleden gezien als een bedreiging voor de Japanse economie, maar volgens Kwan begint de zakenwereld zich te realiseren dat de twee economieën elkaar nodig hebben. Volgens een analyse van de Japanse Organisatie voor Buitenlandse handel, een semi-overheidsinstelling, draagt Azië momenteel veel meer bij tot de gunstige ontwikkeling van de Japanse economie dan de industrielanden. China was vorig jaar goed voor een stijging 0,9 procent van het Japanse bnp, de landen van de Associatie van Zuidoost-Aziatische Staten droegen nog eens 0,1 procent bij. De verslechterende afzetmogelijkheden in Verenigde Staten daarentegen, traditioneel de belangrijkste economische partner van Japan, deden het Japanse bnp met 1,1 procent slinken. De Japanse export naar de VS daalt al 13 maanden op een rij.

Volgens analisten hebben de sterke prestaties van de voorbije maanden het ondernemersvertrouwen opgekrikt, wat dan weer leidt tot meer werkgelegenheid. De werkloosheid is dit jaar niet verder toegenomen zoals eigenlijk was gevreesd, maar blijft rond de 5,3 procent schommelen. “Naarmate er banen bijkomen, zullen de consumenten meer geld beginnen uit te geven,” voorspelt Kwan. Daaraan bleef het herstel in Japan tot hiertoe altijd haperen. Volgens Kwan zullen de consumptie-uitgaven tegen eind dit jaar duidelijk beginnen toe te nemen.

Analisten waarschuwen wel dat de Japanse economie niet langer de geborgenheid biedt waar werknemers lang op konden rekenen. Levenslange werkzekerheid en hoge lonen behoren voor de meeste werknemers tot het verleden, stelt Koichi Ishiyama, een professor internationale economie aan de Toin Yokohama-universiteit. “Het herstel is voor een deel te wijten aan harde herstructureringen. Die zullen worden voortgezet – Japanse ondernemingen zullen er alles aan doen om hun concurrentiekracht verder op te drijven.”

Precies daarom blijven sommige analisten voorzichtig. De interne consumptie, goed voor 60 procent van het Japanse bbp, blijft ondermaats. Volgens consumentenenquêtes zullen de Japanners ook de komende zes maanden het geld niet opeens laten rollen. De herstructureringen van de grote bedrijven zorgen voor angst en onzekerheid, en de kleinere bedrijven profiteren niet van de exporthausse.

Ook de dure yen – de koers ligt meer dan 10 procent hoger dan vorig jaar – baart analisten zorgen. Die kan een domper zetten op de verdere groei van de export.


xml=6

REF.: AP IF