Kernenergie blijft onderdeel Braziliaanse energiemix

“Het elektrisch systeem heeft warmte-energie nodig en dit is het schoonste en veiligste soort”, zegt Othon Luiz Pinheiro da Silva, voorzitter van Eletrobras Eletronuclear. “Het zou verkeerd zijn ermee te stoppen”, zegt het hoofd van de publieke onderneming die over de bouw en het beheer van kerncentrales gaat.

Drie procent van de Braziliaanse elektriciteit komt uit thermonucleaire energie. Pinheiro da Silva zegt dat het aandeel van kernenergie hooguit tot iets meer dan 4 procent moet groeien. Met waterkrachtcentrales en andere hernieuwbare energie kan namelijk voldoende tegemoet gekomen worden aan de groeiende vraag.

In Angra dos Reis, in de regio Costa Verde aan de Atlantische kust, 160 kilometer ten westen van Rio de Janeiro, is de eerste kernreactor gebouwd, Angra 1. De reactor is gebouwd met Amerikaanse technologie en in bedrijf sinds 1985. Angra 2, gebouwd in samenwerking met Duitsland, ging in 2001 in bedrijf.

Waterkracht

Brazilië is sterk afhankelijk van waterkrachtcentrales, de goedkoopste manier om energie op te wekken. Kernenergie is ¨complementair”, zegt Antônio Carlos Mazzaro, opzichter van Angra 2. De reactor genereert 10,5 miljoen megawattuur per jaar, genoeg om een derde van de staat Rio de Janeiro van energie te voorzien, of 5 miljoen mensen te bedienen, zegt hij. Angra 3 is in aanbouw. De reactor kost 6 miljard dollar en moet vanaf 2018 functioneren. Angra 3 biedt momenteel werk aan drieduizend mensen.

Volgens de Grondwet is de staat verantwoordelijk voor kernenergie. Het Braziliaanse kernprogramma werd in de jaren vijftig gelanceerd. Brazilië heeft de op vijf na grootste voorraad uranium ter wereld: 310.000 ton, maar de schattingen lopen op tot zelfs 800.000 ton. Het land wil exporteur van nucleaire brandstof worden en is van plan vier tot acht nieuwe centrales te bouwen voor 2030. Onderzoekers hebben veertig geschikte plaatsen aangewezen voor nieuwe reactors.

Fukushima

De regering moest in maart 2011 echter op de rem trappen na de ramp bij de kerncentrale Fukushima in Japan. “Het plan is niet veranderd. Wat veranderd is, is de snelheid waarmee het uitgevoerd werd”, zegt Pinheiro da Silva. “Regeringen moesten reageren op de publieke opinie en het antwoord van Brazilië was projecten tijdelijk stop te zetten en extra studies uit te voeren.”

“Hoewel deze regio veel beter geschikt is voor kernenergie dan het aardbevingsgevoelige Fukushima en wij moderne technologie gebruiken, hebben we al onze beveiligingssystemen geanalyseerd”, zegt hij. Dat kostte 128 miljoen dollar.

Ecoloog Vilmar Berna stelt echter dat de regio Costa Verde een slechte keuze is voor kernenergie. De kuststrook is bergachtig en bebost en laat net genoeg ruimte vrij voor een smal strand. De bodem is kwetsbaar en er zijn vaak landverschuivingen. “Tijdens vakanties staan hier alleen maar files. Wat betekent dat als de plaatselijke bevolking geëvacueerd moet worden?”, zegt hij?

De poging om de regio, die voornamelijk van toerisme leeft, te ontwikkelen, is ook niet goed verlopen, zegt hij. Tijdens de bouw van Angra 1, kwamen er meer dan 5.000 werknemers naar het gebied. Toen de reactor klaar was, bleven zij met hun gezinnen hangen in de stad en gingen ze de sloppenwijken bevolken, zegt Berna.

Radioactief afval

Het besluit om kernenergie te ontwikkelen werd genomen tijdens de militaire dictatuur (1964-1985). “Een protest tegen kernenergie was een protest tegen de regering. Dat betekende gevangenis, marteling of dood”, zegt Berna. “Tegenwoordig leven we in een democratie. Dus het volk moet over deze kwestie beslissen.” De Brazilianen is echter niets gevraagd, zegt hij.

Een ander probleem is volgens Berna dat het zoute water waarmee de reactors gekoeld worden, 4 graden warmer is als het weer in de oceaan terugvloeit. Ook maken activisten zich zorgen over de verwerking van radioactief afval.