Mexico wil koste wat kost Centraal-Amerikaanse raffinaderij

De raffinaderij zou ruwe olie uit Mexico omzetten in benzine, diesel en andere petroleumderivaten voor Mexico en de landen van Centraal-Amerika. In die landen zou Mexico daardoor een veel groter marktaandeel kunnen verwerven. Nu levert Mexico maar 1,2 procent de olie en derivaten die de zes landen jaarlijkse verbruiken. Venezuela, de VS, Ecuador en zelfs Chili zijn grotere leveranciers. De nieuwe raffinaderij zou met steun van de Inter-Amerikaanse Ontwikkelingsbank en andere private investeerders gebouwd worden.

Maar donkere wolken pakken zich samen boven het project. De ambtstermijn van de belangrijkste pleitbezorgder van het plan, de Mexicaanse president Vicente Fox, loopt over negen maanden af. De grootste kanshebber voor zijn opvolging, de linke politicus Andrés Manuel López Obrador, is tegen het voornemen.

De Mexicaanse olievelden beginnen minder op te leveren en de exploitatie ervan zou binnen 13 jaar onrendabel kunnen worden. En tot overmaat van ramp neemt Centraal-Amerika steeds minder olie af.

Het plan is niet logisch, zegt de olie-expert David Shields, de uitgever van een Mexicaans tijdschrift dat energievraagstukken behandelt. Alles in het project berust op valse veronderstellingen. Binnen vijf of zes jaar haalt Pemex volgens hem misschien al niet meer genoeg olie boven om de raffinaderij te bevoorraden. Maar je kan natuurlijk altijd doorgaan met een onhaalbaar project zolang het genoeg politieke of economische steun heeft.

Ook Roger Cerda, de voormalige directeur van het Nicaraguaanse Energie-instituut, stelt zich vragen. Volgens hem moet het project vooral de groeiende invloed van het olierijke Venezuela in Centraal-Amerika tegengaan. Het is een erg ambitieus en duur plan dat niet op harde economische overwegingen gebaseerd is en daarom kan mislopen, vindt Cerda.

Toch blijven president Fox en zijn medewerkers herhalen dat de raffinaderij er komt. Iedereen zal er beter van worden, zegt Salvador Beltrán del Río, de directeur Internationale Relaties van het Mexicaanse ministerie van Energie. Sommige experts klinken even enthousiast. De raffinaderij zal veel arbeidsplaatsen scheppen en investeringen in toeleveringsbedrijven aantrekken, oordeelt Fernando Cuevas, het hoofd van de eenheid Energie in Economische Commissie voor Latijns-Amerika en de Cariben. Volgens hem zal de nieuwe aanbieder leiden tot meer concurrentie en dus tot lagere brandstofprijzen in Centraal-Amerika.

De Centraal-Amerikaanse regeringen zien in het plan een oplossing voor hun schier onbetaalbare energiefacturen. Zij kijken al uit naar de top in mei waarop het project de zegen zou moeten krijgen. In 2004 voerde Centraal-Amerika voor bijna 4 miljard dollar (3,3 miljard dollar) olie en derivaten in, bijna een kwart meer dan het jaar daarvoor.

Tot eind mei zal een privaat studiebureau in opdracht van de Inter-Amerikaanse Ontwikkelingsbank (IDB) onderzoeken in welk Midden-Amerikaans land de raffinaderij moet komen en onder welke voorwaarden het megaproject van start kan gaan. Beltrán del Río zegt dat hij er zeker van is dat de studie goed nieuws zal opleveren voor de voorstanders van het project.

De raffinaderij maakt deel uit van een nog veel groter project om de energiemarkten van Centraal-Amerika en de aangrenzende landen Colombia en Mexico met elkaar te verbinden. Het plan, dat 7,5 miljard euro moet kosten en ook gesteund wordt door de Inter-Amerikaanse Ontwikkelingsbank, wil verder de stroomnetten van de betrokken landen aan elkaar schakelen en voorziet ook in de aanleg van gaspijpleidingen en de bevordering van efficiënt energiegebruik en hernieuwbare energiebronnen.

Volgens de Mexicaanse regering zal het project de landen in de regio verlossen van bevoorradingsproblemen, vervuiling en transportkosten verminderen, de economische integratie van de regio in de hand werken en Centraal-Amerika interessanter maken voor investeerders.

Voorlopig staat de raffinaderij in het centrum van de belangstelling. Mexico belooft de raffinaderij dagelijks te bevoorraden met 250.000 vaten olie. Vorig jaar produceerde Mexico 3,3 miljoen vaten per dag, maar volgens de experts zal die hoeveelheid de komende jaren gestaag afnemen en zijn de Mexicaanse voorraden binnen 13 jaar helemaal uitgeput.

Mexico stuurt aan op de raffinaderij in Centraal-Amerika omdat het staatsoliebedrijf Pemex niet genoeg geld heeft om het project alleen te dragen en het op Mexicaans grondgebied niet zomaar in zee kan gaan met privé-partners. Voor projecten in het buitenland geldt die beperking niet. Daarom wordt nu al het grootste deel van de Mexicaanse olie in het buitenland geraffineerd. (PD/ADR)