Russisch olieproject maakt ABN Amro tot schietschijf

ABN Amro wil meewerken aan de realisatie van Sakhalin II, een project om olie en gas te ontginnen voor de kust van Sakhalin, een eiland in het verre oostelijke deel van Rusland. Vanuit ecologisch en sociaal oogpunt gaat het om één van de rampzaligste projecten uit de geschiedenis, waarschuwen milieu-activisten.

Sakhalin II is een project waarmee een investering van 20 miljard dollar (15,5 miljard euro) gemoeid is. De toonaangevende Amerikaanse krant The Washington Post publiceerde onlangs een paginagrote advertentie waarin de negatieve gevolgen van het project in de verf worden gezet. De advertentie werd geplaatst door de organisaties Rainforest Action Network, Pacific Environment en Sakhalin Environment Watch.

Diverse banken staan niet te popelen om geld te geven voor Sakhalin II. Zij zijn zich bewust van de potentiële milieuschade en zijn ook beducht voor de golf van kritiek die ze mogen verwachten uit kringen van milieubeschermers. ABN Amro lijkt zich van alle kritiek bitter weinig aan te trekken. De milieu-activisten willen dat de Nederlandse bank zich niet met het omstreden project inlaat.

De Nederlands-Britse oliemaatschappij Shell speelt een belangrijke rol in Sakhalin II. Rond het Russische eiland zou ongeveer even veel olie en gas te vinden zijn als alle voorraden die nu nog in de Noordzee zitten. Shell hoopt circa 5 miljard dollar (3,9 miljard euro) te kunnen vinden om aan het olie- en gasproject te kunnen meedoen.

Volgens milieubeschermers zou Sakhalin II negatieve gevolgen hebben voor alles wat leeft in de zee. Rond het eiland zijn walvissen en andere bedreigde diersoorten te vinden. Voor de plaatselijke vissers en de inheemse bevolking zou het project grote risico’s inhouden. De milieu-activisten wijzen erop dat de investeerders een gigantische pijpleiding willen aanleggen die honderden verblijfplaatsen van wilde zalmen zal doorkruisen. Het project zal ook veel vervuiling veroorzaken in een baai van het eiland Sakhalin.

Banktrack, een internationaal netwerk dat campagne voert rond omstreden privé-investeringen, onderstreept dat de investeerders geen plannen uitwerkten met het oog op mogelijke olievervuiling. Het risico op een olieramp is niet denkbeeldig door de moeilijke klimatologische omstandigheden in het gebied. In 2004 werd de havenstad Kholmsk al met een flinke olievlek opgezadeld.

Ironisch genoeg was ABN Amro één van de grote financiëledienstengroepen die pleitten voor de toepassing van de zogeheten Evenaarsprincipes. Die principes zijn in feite maatschappelijke en ecologische richtlijnen waaraan bankiers zich zouden moeten houden. De Evenaarsprincipes werden door de Wereldbank goedgekeurd. Uitgerekend de steun aan de Evenaarsprincipes leidde ertoe dat het World Environment Centre in Washington ABN Amro met een prestigieuze milieuprijs wil bedenken.

“Andere banken hakken lastige knopen door en laten duurzaamheid een centrale rol spelen in hun activiteiten”, vertelt Ilyse Hogue van het Rainforest Action Network. “ABN Amro respecteert zijn engagementen niet door geld te willen leveren voor Sakhalin II.” Hogue vindt de houding van ABN Amro uitermate schijnheilig.

De milieu-activisten menen dat het World Environment Centre een marionet van het bedrijfsleven is. De organisatie zou haar prijzen gebruiken om bedrijven van een ecologisch schaamlapje te voorzien. Dow Chemical, British Petroleum, DuPont, Exxon en Shell vielen eerder al in de prijzen. Allemaal ondernemingen die volgens onafhankelijke milieubeschermers erg veel vervuiling creëren. Zelf meldt het World Environment Centre dat een onafhankelijke jury tot de conclusie kwam dat ABN Amro zich erg verdienstelijk maakte met betrekking tot de Evenaarsprincipes.

De Europese Bank voor Wederopbouw en Ontwikkeling (EBWO) zal waarschijnlijk ook worden betrokken bij de financiering van het Russische Sakhalin II. Maar de Europese bank zegt dat ze nog aan het wachten is op de besluiten van een milieustudie over het project. Naast ABN Amro zullen ook spelers als de Amerikaanse Ex-Im Bank, de Japanse Bank voor Internationale Samenwerking en Crédit Suisse waarschijnlijk meedoen aan de financiering van Sakhalin II.

De milieubeschermers willen dat alle banken die de Evenaarsprincipes onderschrijven, zich terugtrekken uit het dossier Sakhalin II. Maar de publieke en privé-geldschieters lijken hun interesse voor olie- en gasprojecten niet te willen verminderen. Landen als de VS en Japan en lidstaten van de Europese Unie hebben allemaal meer energie nodig.

De Amerikanen worden normaal gezien de belangrijkste afnemer van de olie en het gas uit Sakhalin. Zij proberen hun oliebevoorrading zoveel mogelijk te diversifiëren zodat ze niet te sterk afhankelijk zijn van de olie uit het instabiele Midden-Oosten. (DB/PD)