Toekomstige hitte kan lelijk uitpakken voor landbouw

Tot dusver werd vooral aandacht besteed aan de gevaren van de toenemende droogte voor de landbouw. Dit onderzoek keek naar de temperaturen. De auteurs van de studie komen tot de conclusie dat er een waarschijnlijkheid van meer dan 90 procent bestaat dat tegen 2100 in de tropen en de subtropen de laagste temperaturen tijdens het groeiseizoen hoger zullen liggen dat de meest extreme temperaturen die tot hier toe werden gemeten. In gematigde streken als Europa zouden de recordtemperaturen uit de voorbije decennia de norm worden.

Ongekende gevolgen

Gemiddeld kunnen de cruciale landbouwseizoenen in de tropen en subtropen tegen het einde van deze eeuw drie tot vier graden Celsius warmer worden dan nu. “Met de belasting die dat uitmaakt voor gewassen, hebben we nog geen ervaring”, zegt David Battisti, de hoofdauteur van de studie. De voorbije decennia bleek wel al dat recordtemperaturen grote schade kunnen aanrichten op maïsvelden en in boomgaarden, en dat graan of vruchten makkelijk tien tot twintig dagen sneller rijp werden, waardoor de oogst minder groot uitviel. De hittegolf van 2003 in West-Europa deed de tarweoogst en de productie van voedergewassen er met een derde terugvallen.
Volgens Battisti kunnen de nog veel extremere temperaturen die voor de toekomst verwacht worden, de opbrengst van belangrijke gewassen als maïs en rijst in de tropen met 20 tot 30 procent verminderen. Omdat veel gebieden ook nog eens droger worden, kunnen de gevolgen nog erger worden.

Aanpassing

Als de onderzoekers gelijk hebben, dreigen er voor zowat de helft van de wereldbevolking ernstige voedseltekorten. In de studie is wel geen rekening gehouden met de maatregelen waarmee landen de gevolgen van de klimaatverandering kunnen verzachten, bijvoorbeeld door op gewassen of variëteiten over te schakelen die beter tegen de hitte kunnen, of door meer te irrigeren. De auteurs van de studie oordelen dat hier snel meer werk van moet worden gemaakt.
 
Experts gaan ervan uit dat landen die het kunnen, zich zullen aanpassen aan de stijging van de temperaturen. Boeren in gematigde of koude streken zullen bijvoorbeeld vroeger beginnen zaaien en planten. En overal zullen boeren voor gewassen kiezen die het ook bij hitte en in droge omstandigheden goed doen. Alleen zal het wel nog decennia duren vooraleer alle nodige variëteiten ontwikkeld zijn. Het is ook de vraag of arme boeren zich dergelijke verbeterde plantensoorten zullen kunnen veroorloven.
De problemen dreigen het grootst te worden in de tropen. Veel arme boeren daar telen nu gewassen die erg gevoelig zijn voor klimaatveranderingen. Onaangepaste landbouwmethoden en ontbossing takelen er bovendien de vruchtbaarheid van de bodem af. Uitgerekend in die landen neemt de bevolking en dus de vraag nar voedsel nog sterk toe.