Zuid-Zuidsamenwerking maakt grote sprong voorwaarts

De economische samenwerking tussen de landen van het Zuiden heeft een ongekend niveau bereikt, zeggen de Verenigde Naties in het rapport ‘The State of South-South Cooperation’ dat eind vorig jaar verscheen. India heeft bijvoorbeeld sinds 2004 al voor 935 miljoen euro gunstige kredietlijnen geopend voor ontwikkelingslanden, die met die zachte leningen Indiase bedrijven kunnen inhuren voor infrastructuurprojecten of landbouwmaterieel en geneesmiddelen kunnen aankopen. In het kader van zijn Programma voor Technische en Economische Samenwerking heeft India daarnaast ook al voor meer dan 2 miljard euro steun verleend aan meer dan honderd landen.
Dat zijn respectabele bedragen voor land dat zelf nog grote armoede kent. Ter vergelijking: België gaf in 2006 een kleine 1,6 miljard euro uit aan ontwikkelingssamenwerking.
Goede leerling
Ook China tast dieper in de buidel. China beloofde vorig jaar zijn hulp aan Afrika tegen 2009 te verdubbelen tot 670 miljoen euro. Het heeft 31 Afrikaanse landen met een zware schuldenlast alle schulden kwijtgescholden die verband hielden met interestvrije leningen van staat tot staat die eigenlijk voor eind 2005 hadden moeten worden terugbetaald.
Kleinere ontwikkelingslanden beginnen ook hun duit in het zakje te doen. Zuid-Afrika heeft een Internationaal Ontwikkelingsagentschap opgezet dat de toename van de Zuid-Afrikaans ontwikkelingshulp moet kanaliseren. Het land wil tussen 0,2 en 0,5 procent van zijn bruto nationaal inkomen uitgeven om armere landen te helpen. Thailand doet het met een ontwikkelingsbijdrage van 0,13 procent nu al even goed als de slechtere leerlingen in de klas van de rijke landen. De VS gaven in 2006 0,17 procent van hun bruto nationaal inkomen uit aan ontwikkelingssamenwerking.
 
Via handel en investeringen vloeit nog veel meer geld van de rijkere ontwikkelingslanden naar andere landen in het Zuiden. Maleisië investeerde in 2006 meer dan 3,2 miljard euro in andere ontwikkelingslanden. China pompte dat jaar 5,7 miljard euro in Latijns-Amerika, en dreef voor 50 miljard euro handel met de regio.
“Ontwikkelingslanden krijgen steeds meer mogelijkheden om te groeien door onderling samen te werken”, zegt Munir Akram, de Pakistaanse VN-ambassadeur en de afscheidnemende voorzitter van de Groep van 77, een samenwerkingsverband van ontwikkelingslanden. De regionale economische integratie waaraan op alle continenten wordt gewerkt, werkt volgens Akram de Zuid-Zuidsamenwerking in de hand.
Eigenbelang
Sommige ontwikkelingslanden lijken van alle markten thuis. India heeft bijvoorbeeld 67 miljoen euro toegezegd voor armoedebestrijding in zijn buurlanden, 134 miljoen euro voor het Nieuw Partnerschap voor Afrikaanse Ontwikkeling (Nepad) en 750 miljoen dollar (503 miljoen euro) voor economische ontwikkeling in West-Afrika. De Turkse ontwikkelingssamenwerking heeft maar 33 miljoen euro per jaar uit te geven, maar is wel vertegenwoordigd in 22 landen en heeft al 930 projecten in 90 landen uitgevoerd.
Thailand heeft voor geografische concentratie gekozen: het heeft al 40 multilaterale en meer dan 200 bilaterale ontwikkelingsprojecten op zijn actief in Cambodja, Laos, Myanmar en Vietnam, de armere landen van de Mekongregio.
Brazilië helpt naast de armste landen in zijn eigen regio ook Afrika en vooral Portugeestalige landen. Het land legt zich toe op terreinen waar het sterk staat. Brazilië investeert in eigen land veel in de strijd tegen aids en helpt met zijn ervaring ook minstens 11 armere landen daarin verder: Bolivia, Burkina Faso, Kaapverdië, Colombia, Oost-Timor, El Salvador, Guinee-Bissau, Mozambique, Nicaragua, Paraguay en Sao Tome en Principe. Brazilië coördineert ook een internationaal netwerk voor technische samenwerking rond aids.
Net als de rijke landen hebben ook de nieuwe donorlanden veel oog voor hun eigen commerciële belangen. China heeft bijvoorbeeld een fonds van 3,35 miljard dollar opgericht om Chinese bedrijven aan te moedigen in Afrika te investeren. China wil de aanvoer van grondstoffen vanuit Afrika veilig te stellen. Het heeft ook 2 miljard euro aan zachte leningen en 1, 3 miljard euro aan aankoopkredieten toegestaan om Afrikaanse landen in staat te stellen zich in China te bevoorraden.