Een hele generatie leerde dankzij het verzet van de jaren 1960 en 1970 omzien naar het milieu en de ongelijkheid in de wereld. Ze schreef daarmee nieuwe grote verhalen, hoewel conservatieven die tijd dikwijls als ‘normloos’ aanmerken.

Wat leert een bruidsschat ons over menswaardigheid? Valt er een valuta te kleven op je basiseigendom, de heerschappij over je eigen doen en laten, je eigen lichaam?  Lisette Ma Neza keert in gedachten terug naar het land van haar moeder en grootmoeders en neemt ons mee op een poëtische reis.

We delen allen het diepmenselijke verlangen naar een banaal leven, schrijft Geert van Istendael in zijn bijdrage aan “Onvoltooid Verleden Tijd”. De hoop op zekerheid, sociale bescherming en de afwezigheid van repressie.

‘Soms zijn de horden te hoog om te springen. Je loopt er doorheen, je valt er over.’ Auteur Aya Sabi wikt en weegt, kauwt en herkauwt haar teksten in de taal die niet die van haar grootvader was. Met de "verkeerde" naam en de "foute" huid behoort ze niet tot de geprivilegieerde klasse.

Schrijver Sulaiman Addonia gaat door het leven zonder een ander aan te raken, behalve met zijn woorden. Zoveel anderen uit zijn gemeenschap waren daartoe gedwongen, maar met één verschil: zij waren vrouwen en meisjes, hij niet.

Hoe behouden we onze waardigheid, ons opgegeven hoofd, als onze omgeving ons niet zal overleven en wij onze omgeving evenmin? Nu het Groot Barrièrerif terminaal verklaard is en het smeltpunt bereikt is, reflecteert auteur Anne Provoost over hoe solidair we werkelijk zijn.

Auteur Rachida Lamrabet roept op om verantwoordelijk en zorgzaam om te gaan met elkaar, met de taal waarmee we over elkaar spreken, en met de toekomst van de stad waarin de volgende generaties zullen wonen als wij alles uit handen hebben gegeven. Dat alles, schrijft ze, zit in het filosofische begrip "al amanah". 

‘Als we ons niet bewust zijn van de oerneiging om anderen een etiket op te kleven, openen we de taalregisters om racisme “relatief” te noemen.’ Daarom moeten we volgens Mark Van de Voorde reflecteren over menswaardigheid als een tere roos.

Mensen gelijkstellen aan hun potentieel op de arbeidsmarkt is een krasse ontkenning van menswaardigheid. Dat stelt Geert van Istendael in een essay over neoliberale dogma’s die, in navolging van de slavernij, al decennialang mensen beperken tot hun nut. ‘Wat kost het ons? Wat brengt het op?

Jan Hunin keert voor zijn boek Niemandsland. Een reis naar de oorlog in Oekraïne terug naar het Donetsbekken, vijf jaar nadat hij er verslag deed van de gruwelen van de oorlog. Het is een gebied waar westerse journalisten allang niet meer welkom zijn. Een mooi land, schrijft Hunin. Mooi maar meedogenloos.

Een bijzondere correspondentie: Jago Kosolosky, sinds augustus hoofdredacteur van MO*, wisselt brieven uit met zijn voorganger Gie Goris, die eind september met pensioen gaat. ‘Over journalistiek, over de wereld waarover we schrijven, over woorden en beelden, en over de mensen waar het allemaal om draait.’

Politiegeweld is een van de verontrustende, wereldwijde thema’s van dit vervloekte jaar 2020. Vanuit de Verenigde Staten klinkt de roep om de politie af te schaffen. Elders wint de idee terrein om bijvoorbeeld de Wereldhandelsorganisatie of de hele ontwikkelingssamenwerking te dumpen. Kunnen we een betere toekomst bouwen door het kreupele heden af ...