'Geen verrassing dat dit net in Republikeinse staten gebeurt'

Conservatieve staten in VS misbruiken corona om abortusrecht in te perken

Fibonacci Blue (CC BY 2.0)

Protest tegen beperking abortus in Minnesota mei 2019

Republikeinse staten in de VS gebruiken de coronacrisis om beperkingen op abortus in te voeren. Ze beschouwen een abortus als een niet-essentiële medische ingreep, overbodig in tijden van corona. ‘De enige die mag beslissen of een abortus “essentieel” is, is de persoon die zwanger is’, reageren critici.

Medische ingrepen die niet essentieel zijn, worden in verschillende landen uitgesteld, om medisch personeel en materiaal voor te behouden voor de strijd tegen corona. Zo ook in de Verenigde Staten. In verschillende staten van de VS probeert men op die manier ook abortusingrepen te beperken en annuleren gedurende de coronapandemie.

Gouverneurs van verschillende Amerikaanse staten geven aan zij abortus beschouwen als niet-essentiële medische ingreep. Een abortusingreep ‘bestrijdt geen ziektes en is enkel een oplossing voor sociale problemen’, klonk het bij Kay Ivey, gouverneur van de staat Alabama. Een uitzondering op die regel is als het leven van de moeder in gevaar komt. In dat geval wordt abortus wel nog toegestaan. Voor alle andere mogelijke situaties wordt abortus geweigerd.

Gouverneur Kay Ivey, die Republikeinse is, kondigde op 3 april op een persconferentie aan dat abortus niet mogelijk zou zijn tijdens de coronacrisis. Abortusklinieken in Alabama bellen afspraken af en weigeren nieuwe te maken. Patiënten worden telefonisch doorverwezen van ziekenhuis naar ziekenhuis, maar krijgen geen afspraak. Wie geholpen wil worden, moet naar een andere staat reizen.

Alabama is daarmee de zoveelste staat die van de crisis gebruikt maakt om beperkingen op abortus in te voeren. Eerder werden al beperkingen aangekondigd in onder andere Ohio, Texas, Iowa, Oklahoma, Mississippi en Kentucky. Alabama is wel de eerste staat die abortus volledig ontoegankelijk maakt.

‘Andere noodzakelijke ingrepen moeten voorrang krijgen’, vindt de Republikeinse gouverneur van Texas Greg Abbott. Artsen die toch abortussen uitvoeren en ontdekt worden, riskeren 1000 dollar boete of 180 dagen gevangenisstraf.

Recht op abortus: Roe vs. Wade

‘De Republikeinen staan al een hele tijd klaar om het vonnis Roe v. Wade terug te schroeven.’

Een zwangere vrouw is in de Verenigde Staten in theorie nochtans vrij om voor abortus te kiezen, dankzij het historische en bekende vonnis Roe versus Wade. Met dat vonnis oordeelde het Hooggerechtshof in 1973 dat de meeste Amerikaanse wetten die abortus verbieden, in strijd zijn met het grondwettelijke recht op privacy.

Het vonnis werd een juridische mijlpaal, omdat het impliciet erkende dat vrouwen wel degelijk recht hebben op abortus. Ook als het leven van de moeder niet in gevaar is. De keerzijde: het recht op abortus ligt niet expliciet vast in de Amerikaanse grondwet, en ingaan tegen dit vonnis is dus mogelijk.

‘Al een hele tijd staan de Republikeinen klaar om het vonnis Roe v. Wade terug te schroeven’, bevestigt Monika Triest, feministisch auteur en voormalig hoogleraar vrouwenstudies, die ook in de Verenigde Staten woonde tijdens de periode van mei 1968. ‘Het vonnis terugschroeven is misschien niet meteen mogelijk, maar in tussentijd proberen sommige deelstaten om de huidige voorzieningen te beperken en waar mogelijk zelfs helemaal te verbieden.’

Blijf op de hoogte

Schrijf je in op onze nieuwsbrieven en blijf op de hoogte van het mondiale nieuws
Triest onderstreept dat de strijd voor en tegen abortus deel uitmaakt van een langere politieke geschiedenis in de Verenigde Staten. ‘Deze acties zijn niet nieuw, maar de huidige situatie biedt conservatieve staten de mogelijkheden om beperkingen in te voeren. Het is dus geen verrassing dat de weigering voor abortus enkel gebeurt in staten waar er reeds gestreden wordt tegen abortus, met name in Republikeinse staten.’

Het Hooggerechtshof of Supreme Court heeft in de Verenigde Staten veel gezag, maar zijn vonnissen kunnen te allen tijde betwist worden met een totaal nieuwe procedure, die alle niveaus van justitie bevat. Triest verduidelijkt: ‘Eerst gaan alle procedures via de deelstaat, daarna via de hogere hoven van beroep in de deelstaten om te eindigen in het Hooggerechtshof.’

‘In het Hooggerechtshof zetelen negen toprechters, die door de president werden aangeduid en die dus niet politiek neutraal zijn. De rechters zijn er levenslang aangesteld.’ Oud-president en Democraat Bill Clinton stelde de progressieve rechter Ruth Bader Ginsburg aan, maar Trump benoemde enkele ultraconservatieve rechters. Waaronder Brett Kavanaugh, fel omstreden wegens beschuldiging van verkrachting.

Niet de eerste keer

Dat de coronacrisis gebruikt wordt om het recht op abortus in de praktijk in te perken, is ernstig, benadrukt Monika Triest. ‘Er wordt geen alternatief voorzien voor de meest onderdrukte bevolkingsgroepen.’ Ze verwijst in het bijzonder naar alleenstaande moeders, vooral onder de gekleurde bevolking, die zelfs als ze werken meestal al onder het leefloon zitten.

God zou Amerikaanse burgers straffen met het coronavirus omdat homoseksualiteit en abortus toegestaan wordt in meerdere staten.

De anti-abortuslobby’s in de Verenigde Staten, vaak bekend als “pro life”-groepen, zijn niet nieuw. ‘Conservatieve kerkelijke groepen zoals de Evangelische kerken, whitesupremacy-predikers en de AltRight-groepen, financieren deze lobby’s al decennialang’, verduidelijkt Triest, die recent ook Het andere Amerika. In de schaduw van Trump schreef, een boek over meer dan een eeuw activisme in de VS.

‘Tegenwoordig prediken deze zogenaamde dienaars van God dat het coronavirus een straf is van God. God zou Amerikaanse burgers straffen omdat homoseksualiteit en abortus toegestaan wordt in meerdere staten van Amerika. Problematisch is dat mensen van alle leeftijden en kleur dit voor waar aannemen. Daarvan maakt Trump misbruik, want hij is immers “de gezant van God”, gestuurd om het land te redden’, weet Triest.

Kay Ivey, de gouverneur van Alabama, tekende al op 15 mei 2019 een wet die abortus zo goed als verbant in haar staat. De wet, die de officieuze naam “Human Life Protection Act” kreeg, verbood abortus niet. Maar de ingreep zou enkel nog mogelijk zijn wanneer de gezondheid van een zwangere vrouw ‘in ernstig gevaar is’. Abortus om andere reden werd geklasseerd als strafbaar, ook voor slachtoffers van verkrachting of incest. Artsen zouden bij een niet toegelaten abortus een gevangenisstraf tot 99 jaar riskeren.

Het doel van de nieuwe wet was om andere staten ook aan te zetten tot actie, en om het Hooggerechtshof van de Verenigde Staten aan te zetten om in te gaan tegen het vonnis Roe v. Wade. Toch oordeelde een rechtbank eind oktober 2019 dat de nieuwe wet niet in werking mocht treden.

Een ander voorbeeld is Ohio, waar de Republikein Mike DeWine de gouverneur is. Ook in die staat probeert men ook al langere tijd abortusrechten af te schaffen. Een abortusingreep is er nu alleen mogelijk tot zes weken na de bevruchting — in België kan het tot twaalf weken in de zwangerschap.

Reacties

Vanuit activisten en organisaties komt kritiek op de conservatieve coronamaatregelen die abortus viseren.

‘Het recht om vrijwillig voor abortus te kiezen is essentieel’, betoogt Delma Catalina Limones van de Texaanse pro-abortusbeweging NARAL Pro-Choice in een filmpje van Al Jazeera (AJ+). ‘Een verbod kan veel schade aanrichten, aangezien wanhopige vrouwen in staat zijn om zelf abortus uit te voeren. Dit kan tot ernstige en permanente complicaties leiden.’

‘Vrouwen in de Verenigde Staten kampen met angst om zwanger te worden tijdens de pandemie’, beweert de activiste ook. ‘Patiënten vragen artsen naar tips om niet vruchtbaar te zijn.’

Ook mensenrechtenorganisatie Amnesty International reageerde op de beperkingen in Texas: ‘De enige die mag beslissen of een abortus “essentieel” is, is de persoon die zwanger is, niet de Texaanse overheid’, klonk het scherp in een persmededeling. Amnesty vindt dat de maatregelen onnodig mensenrechten beperken. ‘Geen enkele overheid zou de pandemie mogen gebruiken als excuus om een antimensenrechten-agenda uit te voeren.’ Volgens de organisatie is er ook geen enkele garantie dat de maatregelen na de epidemie teruggeschroefd zullen worden.

Abortus was een van de eerste eisen van de feministische beweging in de Verenigde Staten, bedenkt Monika Triest zich. ‘Als die verwezenlijkte eis wordt aangetast, volgen er ongetwijfeld nog meerdere betwistingen van verworven vrouwenrechten.’

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2770   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2770  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.