“Aidsbestrijding moet onverminderd doorgaan”

UNAIDS ontkent aan de vooravond van Wereldaidsdag, op 1 december, “dat er teveel geld naar aids gaat”, kritiek die de afgelopen tijd regelmatig werd gehoord.
Vorig jaar nam het budget voor aidsbestrijding wereldwijd aanzienlijk toe. In totaal was er tien miljard dollar beschikbaar, 12 procent meer dan in 2006 en een vertienvoudiging in minder dan tien jaar tijd. Toch was er nog een tekort van 8,1 miljard dollar volgens Peter Piot, directeur van het UNAIDS-kantoor in Genève.
Uit geactualiseerde cijfers die vorige week werden gepubliceerd, blijkt dat naar schatting 33 miljoen mensen wereldwijd besmet zijn met het hiv-virus dat aids veroorzaakt. Bij 2,7 miljoen mensen gaat het om nieuwe besmettingen uit 2007. Vorig jaar stierven twee miljoen mensen aan aids.
De epidemie is nog lang niet controle, constateert Bertil Lindblad, directeur van UNAIDS in New York. Volgens hem kan dat alleen als langdurig middelen worden ingezet tegen aids.
IPS: Ondanks een verzesvoudiging van de financiering voor hiv-programma’s in lage- en middeninkomenlanden, raakten er vorig jaar 2,7 miljoen mensen besmet. Hoe is de situatie nu?
Bertil Lindblad: “Aids is een van de grootste problemen van onze tijd en dat zal ook in de 21 ste eeuw zo blijven. We gaan wel een nieuwe fase in op het gebied van aidsbestrijding. Voor het eerst boeken we echt resultaten. Meer dan drie miljoen mensen in lage- en middeninkomenlanden hebben toegang tot levensverlengende hiv-medicijnen.
Uit het UNAIDS 2008 Global Report blijkt dat het aantal nieuwe besmettingen gedaald is van drie miljoen naar 2,7 miljoen in 2007. Dat komt onder meer doordat mensen hun seksuele gedrag beginnen te veranderen. Ze wachten langer met seks, hebben minder verschillende partners en gebruiken vaker condooms. Er zijn ook minder met aids besmette kinderen geboren.
Maar de aidsepidemie woedt nog in volle hevigheid in de wereld. Voor elke twee mensen die voor het eerst een behandeling krijgen, komen er vijf nieuwe besmettingen bij. Verder zien we weer een toename van het aantal besmettingen in landen als Duitsland, Groot-Brittannië en Australië.”
De huidige economische crisis dreigt alle Millenniumdoelen van de Verenigde Naties (MDG’s) te ondermijnen. In welke zin kan de crisis gevolgen hebben voor de strijd tegen aids?
“Gebrek aan financiering kan leiden tot miljoenen doden in de komende jaren. Een rem op hiv-preventie zou ertoe leiden dat meer mensen besmet raken, waardoor in een later stadium weer hogere kosten gemaakt moeten worden. Het is daarom van groot belang dat donoren en nationale regeringen hun aandacht niet laten verslappen.”
De helft van de hiv-geïnfecteerden is vrouw. Waarom wordt er zo weinig vooruitgang geboekt op het gebied van hiv-preventie bij vrouwen?
“De aidsepidemie treft vrouwen zwaar vanwege de onderliggende factoren zoals sekseongelijkheid, hardnekkige stigma’s en discriminatie van vrouwen en meisjes. Sociale, culturele en economische factoren zorgen ervoor dat ze extra kwetsbaar zijn om besmet te raken. De aidsepidemie treft hen ook extra zwaar vanwege de zorg die ziekte met zich meebrengt.”
Ondanks een uitgebreide campagne van de VN, worden mensen met aids nog steeds gestigmatiseerd in veel landen. Wat is er op dit vlak veranderd in de afgelopen jaren?
“De meeste landen - 67 procent - rapporteren dat ze wetgeving hebben om hiv-geinfecteerden te beschermen tegen discriminatie. Het Namibische parlement nam in 2007 in de arbeidswetgeving op dat mensen met hiv om die reden geen werk geweigerd mag worden.
Op de Bahama’s en in Malawi, Zuid-Afrika en Zimbabwe zijn verplichte hiv-testen bij sollicitaties niet toegestaan. Cambodja, Guyana en andere landen hebben wetgeving die mensen met hiv gelijkwaardige toegang tot kwaliteitszorg moet garanderen.
We hebben er echter geen zicht op in hoeverre die wetten ook daadwerkelijk worden nageleefd. Drieënzestig landen kennen nog steeds reisbeperkingen voor mensen die besmet zijn met hiv.”