"Amerikaanse aanval tegen Iran is ultieme optie"

“Alle partijen zijn geïnteresseerd in een diplomatieke oplossing”, zei Daryl Kimball, directeur van de Arms Control Association, die mee haar schouders zette onder de conferentie Making Diplomacy Work.

Toch zal het niet eenvoudig zijn om diplomatie te laten slagen. De VS en Iran hebben sinds het uitbreken van de Iraanse revolutie in 1979 geen diplomatieke relaties meer. De oorlogsdreiging flakkerde dit jaar op na druk van de Israëlische premier Benjamin Netanyahu.

De Amerikaanse regering trekt de lijn bij de ontwikkeling van een kernwapen, maar voor de Israëli’s is het feit dat Iran de capaciteit heeft om kernwapens te maken al een brug te ver. Ze pikken het ook niet dat Iran zijn ondergrondse installatie Fordow, die immuun is voor Israëlische luchtaanvallen, gebruikt voor de verrijking van uranium.

Krokodil onder bed

Een belangrijke spreker op de conferentie, Zbigniew Brzezinski, zou het niet tot een Israëlische aanval op Iran laten komen. “Het is zeer belangrijk dat er duidelijkheid is over de relatie tussen vrienden. Volgens mij impliceert dat niet dat de VS domweg moeten volgen, ongeacht wat Israël doet”, verklaarde de gewezen adviseur van president Jimmy Carter.

Jim Walsh, expert aan het Massachusetts Institute of Technology, is beducht voor een aanval tegen Iran. “Wat zal het gevolg zijn van oorlog? Een Iran mét kernwapens.” Iran is al in staat zijn om een kernwapen te maken als het dat zou willen, bevestigde Kimball.

“Laat ons eerlijk zijn: er is geen verschil tussen een centrifuge in Fordow en Natanz, het is alleen moeilijker om Fordow te bombarderen”, aldus Walsh.

Volgens Ahmed Sadri, hoogleraar Islamitische Wereldstudies aan Lake Forest College, zijn de komende maanden de ideale gelegenheid voor de VS en Iran om een diplomatieke doorbraak te bereiken. “We zijn vlak na de Amerikaanse en vlak voor de Iraanse verkiezingen.” 

“Zonder relaties tussen beide landen worden de negatieve gevoelens versterkt. Leider Khamenei is bijvoorbeeld erg paranoïde. Maar het is niet omdat je denkt dat er een krokodil onder je bed zit, dat die er ook effectief is”, meent Sadri.

Irak

Rolf Ekéus, gewezen hoofd van de speciale VN-commissie over Irak, vindt dat het afbouwen van sancties op tafel moet liggen om Iran voldoende te stimuleren om zijn nucleaire ambities op te geven. De Zweedse diplomaat benadrukte het belang van de VN-component ten tijde van Irak. “Goed gedrag leidde tot minder sancties, terwijl slecht gedrag op forse taal van de Veiligheidsraad kwam te staan, niet van een enkele regering zoals die van Israël.”

Brzezinski benadrukte dat het diplomatieke proces niet op sterven na dood is, maar noemde wel opties die de VS in het achterhoofd moeten houden als de onderhandelingen volledig mislukken. “In het ergste geval is dat een gezamenlijke aanval met Israël, die een regionale crisis zou ontketenen met wijdverspreide haat vooral tegen de VS.” 

Hij heeft nog een tip voor de onderhandelaars. “Hoe sneller we afstappen van de notie dat we op een gegeven punt misschien Iran moeten aanvallen, hoe beter de kansen op een diplomatieke oplossing. Die moeten we wel koppelen aan een duidelijk engagement voor veiligheid in de regio, dat erop gericht is elke potentiële nucleaire dreiging vanuit Iran te neutraliseren.”