Centrale banken dumpen dollar voor euro

De banken anticiperen sneller op de euro dan twee jaar geleden werd verwacht, stelt het maandag gepubliceerde rapport ‘Management Trends 2005’. Uit het onderzoek van Central Banking Publications, een financiële uitgever in Londen, blijkt dat tweederde van de centrale banken zijn reserves in euro’s heeft vergroot, voornamelijk ten koste van de dollar. Meer dan de helft van de centrale banken zegt de geldmarkten in de eurozone net zo aantrekkelijk te vinden als die in de Verenigde Staten.

Voor het onderzoek werden managers van 65 banken ondervraagd. Zij beheren samen reserves ter waarde van 1.700 miljard dollar (1.300 miljard euro). Het onderzoek werd medegefinancierd door The Royal Bank of Scotland.

Sinds begin november daalt de koers van de dollar ten opzichte van de euro bijna wekelijks. De dollarkoers ten opzichte van de meeste belangrijke munten, de Britse pond, Japanse yen, Zwitserse frank, Australische dollar, Zweedse kroon, Deense kroon en Canadese dollar, is de afgelopen tien jaar niet zo laag geweest als nu. Een euro kostte in juni 2002 maar 84 dollarcent, in september 1,22 dollar en nu 1,30 dollar.

De daling wordt grotendeels veroorzaakt door het Amerikaanse tekort op de lopende rekening van de betalingsbalans. Volgens analisten wijst de afgenomen belangstelling voor de dollar op een kritische houding van de wereld ten opzichte van het fiscale beleid van de regering van George W. Bush. De huidige regering gaf een groot deel uit van de reserves die zij overnam van de regering Clinton. Het overschot van meer dan 236 miljard dollar veranderde in een tekort van 413 miljard dollar.

Het is slim om niet alleen in te zetten op de euro, maar ook op de Japanse yen of de goudvoorraden te vergroten. Er zijn verschillende combinaties mogelijk om de rol van de dollar, die overgewaardeerd wordt, te beperken, zegt Mark Weisbrot, mededirecteur van het Centre for Economic and Policy Research in Washington. Dat de dollar onderuit zal gaan is duidelijk, de vraag is alleen wanneer.

Na Japan heeft China de grootste dollarreserves. China heeft aangegeven zijn dollars niet te zullen verkopen. Het Amerikaanse tekort op de lopende rekening wordt voor een groot deel door China gefinancierd. Andere landen laten steeds duidelijker een voorkeur voor de euro doorschemeren. Eind vorig jaar zeiden de ministers van de olierijke Golfstaten te overwegen om over te stappen op de euro.

Het maandag verschenen rapport geeft de zwakke koers van de dollar als belangrijkste reden dat de banken hun dollarreserves willen verminderen. Hoewel de centrale banken voor een deel nog steeds de Amerikaanse tekorten blijven financieren, kan Amerika niet meer zo sterk vertrouwen op deze inkomstenbron dan in het verleden.

Omdat de dollarreserves van de centrale banken zich over een lange periode gevormd hebben, lijkt de huidige afname niet zo dramatisch. Het is geen verrassing dat de centrale banken zich herbezinnen over de dollar, zegt Steve Hanke, econoom van het Cato Instituut in Washington. Dat was te verwachten na de komst van de euro.

Het loslaten van de dollar kan volgens sommige economen echter wel leiden tot een grote val, als er onrust ontstaat onder particuliere investeerders en die paniek overslaat naar de centrale banken.

Landen als Japan of China hoeven maar een klein deel van hun reserves te verkopen om de dollar volledig te laten instorten, zegt Weisbrot. Sterker nog, ze hoeven hun reserves niet eens te verkopen. Als ze alleen al stoppen met het vergroten van hun reserves of de opbouw ervan vertragen, kan dat een crash van de dollar veroorzaken. (JS/MM)

Emad Mekay