Chavistas verzoend met referendum

Maandag liep de vierdaagse termijn af die de Movimiento Quinta República (MVR), de politieke beweging van president Hugo Chávez, gekregen had van de Nationale Kiesraad om haar handtekeningen bijeen te brengen. De MVR wil dat er lokale referenda komen over het aanblijven van 38 parlementsleden van de oppositie. Een deel daarvan bestaat uit overlopers uit de MVR. De petitieactie liep nergens uit de hand, wat doet hopen dat de periode van gewelddadige krachtmetingen tussen de regering en de oppositie voorbij is.

Vanaf vrijdag proberen de tegenstanders van Chávez de 2,4 miljoen handtekeningen op te halen die nodig zijn voor een referendum over de Venezolaanse president. Ook zij hebben daarvoor vier dagen. Chávez’ ambtstermijn loopt nog tot 2006, maar als er zich bij het referendum meer mensen tegen hem uitspreken dat het aantal kiezers dat hem aan de macht bracht, moet hij meteen vertrekken. Dat staat zo in de nieuwe grondwet die Chávez in 1999 zelf deed opstellen. Chávez werd in 2000 verkozen met 3,8 miljoen stemmen.

Het politieke klimaat in Venezuela is een heel stuk meer ontspannen dan de voorbije maanden. De oppositie lijkt zeker van haar stuk, en de regering doet alsof ze niets te vrezen heeft. Dit is een buitengewoon proces, oordeelt vicepresident José Vicente Rangel. Het is de eerste stap naar verzoening.

Teodoro Petkoff, een voormalige presidentskandidaat en de directeur van het avondblad Tal Cual, stelt dat de extremisten geïsoleerd raken. Volgens hem komt het er niet op aan de tegenstellingen tussen de twee grote stromingen in de Venezolaanse samenleving uit te vlakken, maar wel om de confrontatie tussen die uiteenlopende ideeën democratisch te laten verlopen en tot oplossingen te komen die al even democratisch zijn.

De oppositie in Venezuela heeft Chávez twee keer met een staking ten val proberen te brengen. De eerste, in december 2001, duurde 24 uur, de tweede, die begon in december 2002, hield langer dan 60 dagen aan. Tussendoor, in april 2002, was er dan ook nog een staatsgreep waardoor de president kortstondig van de macht werd verdreven. Na lang bemiddelen slaagden de Organisatie van Amerikaanse Staten, het Carter Center en het VN-Ontwikkelingsprogramma (UNDP) erin de twee kampen te doen instemmen met een electorale oplossing: het revocatoir referendum dat voorzien is in de nieuwe grondwet.

De oppositie haalden in februari van dit jaar al eens de nodige handtekeningen voor een referendum op, maar de Nationale Kiesraad oordeelde dat die ongeldig waren.

De MVR stelt dat zij de voorbije vier dagen genoeg handtekeningen heeft verzameld om lokale referenda over het lot van de 38 parlementsleden van de oppositie mogelijk te maken. Maar de Kiesraad heeft de media en de politieke partijen verboden concrete cijfers bekend te maken. Dat moet stemmingmakerij voorkomen. De kiesraad geeft zichzelf 15 dagen om de handtekeningen te controleren en te tellen.