Cheney blok aan been van Bush - analyse

Edwards’ politieke ervaring is schamel in vergelijking met die van oudgediende Dick Cheney, maar dat lijkt nauwelijks van tel in de campagne. De running mate van Kerry heeft een zonnig en optimistisch voorkomen en verstaat als geen ander de kunst om het te laten klikken met een groot publiek. Cheney heeft zijn imago tegen, beseft ook het Republikeinse kamp. Enkele oudgedienden van de partij gingen zelfs al zo ver om in het openbaar te verklaren dat het tijd is dat de vice-president opstapt.

Er staat bijzonder veel op het spel, want Cheney is waarschijnlijk de meest invloedrijke vice-president in de recente geschiedenis van de VS. Hij is de belangrijkste pion in het kamp der neoconservatieven - een kleine maar zeer invloedrijke groep die de VS zien als schepper en scheidsrechter van een unilaterale wereldorde die de Amerikaanse waarden (en belangen) dient. Veel buitenlandspecialisten in de VS menen zelfs dat er zonder de onverzoenlijke Cheney geen Irak-oorlog was geweest. Een twee ambtstermijn zonder Cheney zou de neoconservatieven minstens voor een paar jaar buitenspel zetten.

Vorig jaar probeerden een aantal medestanders van Bush senior (1989-93), met name Brent Scowcroft en James Baker, Bush junior al te overtuigen om Cheney te laten vallen. De president deed dat niet. Sterker: hij slaagde er niet in om ook maar iemand aan de kant te zetten die verantwoordelijk kon gesteld worden voor het naoorlogse debacle in Irak. De kans dat Bush Cheney tot ontslag zal dwingen is heel klein. Bush zou ermee in eigen vlees snijden, want hij zou een belangrijk deel van zijn electoraat verkiezen. Bij de Christian Right en de harde kern van nationalisten is Cheney nog steeds geliefd, en zonder hun steun is Bush verloren.

Maar bij de meerderheid van de Amerikanen heeft Cheney het grondig verkorven. In een recente peiling van de krant de Wall Street Journal heeft nog slechts 17 procent van de burgers een erg positief beeld van de vice-president, tegenover 27 procent met een erg negatief beeld. Een peiling van de Washington Post van vorige maand toont 22 procent pro Cheney en 31 procent contra. Cheneys populariteit hinkt 10 tot 15 procentpunten achter op die van Bush. En die schommelt al rond de schamele 45 procent.

Zowat alle recente nieuwsberichten over Cheney zijn negatief. Er zijn de schandalen rond Cheneys voormalige bedrijf Halliburton. Het bedrijf sleepte zoveel contracten in Irak in de wacht, dat zelfs het Congres zich vragen stelde. Cheney riskeert ook nog opgeroepen te worden als getuige in een Frans onderzoek naar grootschalige fraude die Halliburton onder Cheney zou gepleegd hebben in Nigeria. Ook in eigen land loopt er een onderzoek tegen Cheney. Een speciale aanklager onderzoekt zijn rol in de onthulling van een CIA-agent in verband met de vermeende verkoop van Nigerees uranium aan Irak.

Meer nog dan die schandalen, doet Cheney zichzelf de das om met zijn eigen gedrag. De vice-president ging in de clinch met de parlementaire commissie die het verband tussen Irak en de terreurgroep al-Qaeda onderzocht naar aanleiding van de aanslagen van 11 september 2001. De onderzoekscommissie concludeerde dat er geen verband was, maar Cheney weigert toe te geven dat hij fout zat. Hij beweert overweldigend bewijs te hebben van het bestaan van een link tussen Saddam Hoessein en Osama Bin Laden, maar dat lijkt enkel te bestaan in zijn verbeelding.

In een interview met de zender NBC ontkende Cheney dat hij ooit had bevestigd dat de leider van de vliegtuigkapers van 11 september in Praag de Iraakse veiligheidsdiensten had gesproken. NBC hoefde enkel in zijn archieven te duiken om het tegendeel te bewijzen. Cheneys geheugenverlies wordt nu dagelijks opgevoerd in ‘The Daily Show’ op Comedy Channel.

De Amerikaanse media krijgen niet genoeg van Cheneys tot nu toe meest aangehaalde campagnequote: go f*** yourself. De gevleugelde woorden waren gericht aan senator Pat Leahy tijdens een fotosessie in het halfrond van de senaat. Cheney weigerde Leahys hand te schudden omdat die hem in diskrediet had willen brengen met zijn vragen over de contracten van Halliburton in Irak. Ik voelde me nadien een stuk beter, verklaarde Cheney nadien. De campagnevoerders van Kerry ook. (MM/ADR)