Clusterbommen drijven wig tussen Thailand en Cambodja

Clusterbommen vallen boven hun doelwit uiteen in kleinere bommetjes, die ontploffen wanneer ze iets raken. Tegenstanders waarschuwen dat lang niet alle bommetjes ontploffen. Zo blijven ze een dodelijke erfenis voor burgers, lang nadat de gevechten zijn gestopt.

De ngo Cluster Munition Coalition (CMC) bevestigde eerder deze maand dat Thailand dit soort wapens in februari heeft gebruikt bij de gevechten tussen Thaise en Cambodjaanse soldaten in het betwiste gebied nabij de Preah Vihear-tempel. Volgens de organisatie werden zulke wapens voor het eerst ingezet sinds een historisch verdrag dat het gebruik ervan verbiedt, vorig jaar van kracht werd. Thailand blijft echter aanvechten dat de wapens onder clusterbommen vallen.

Irak en Libanon

Volgens CMC erkende de Thaise ambassadeur bij de Verenigde Naties, Sihasak Phuangketkeow, op een bijeenkomst in april dat Thaise soldaten 155 mm Dual Purpose Improved Conventional Munitions (DPICM) gebruikten bij gevechten in februari. De directeur van CMC vindt het vreselijk dat Thailand teruggrijpt naar clustermunitie. “Thailand nam het voortouw in het wereldwijde verbod op antipersoonsmijnen en nu zet het verboden wapens in die ook burgers doden en verwonden zonder onderscheid.”

Thaise functionarissen zien het probleem niet. “Onze soldaten hebben zich verdedigd toen ze vanuit Cambodja werden beschoten met verschillende raketten”, zegt regeringswoordvoerder Panitan Wattanayagorn. “Toen de burgerdoelen in Thailand onder vuur lagen, hebben ze zich verdedigd met bijzondere wapens, waaronder DPICM.”

CMC heeft naar eigen zeggen verschillende soorten clusterbommen gevonden in het gebied rond de Preah Vihear-tempel, waaronder DPICM van het type M85. Volgens een rapport uit 2007 van de Noorse groep People’s Aid laat de M85 het te vaak afweten. Hoewel de bommen zijn uitgerust met een zelfvernietigingsmechanisme schat People’s Aid dat bij vroeger gebruik van deze wapens in Irak en Libanon soms tot 12 procent niet ontplofte.

Noorwegen en Groot-Brittannië

Denise Coghlan, directeur van de Jesuit Refugee Service in Cambodja, maakte deel uit van de groep die Preah Vihear bezocht kort na de gevechten in februari. Ze verklaart dat twee mannen stierven en twee anderen ledematen verloren nadat clusterbommen waren ontploft. “Ik was razend dat mensen nog omkomen en gewond raken door clustermunitie. Dat is zo’n flagrante inbreuk op de nieuwe internationale wet.”

Thailand blijft ontkennen dat DPICM clusterbommen zijn, maar andere waarnemers uitten scherpe kritiek. “Noorwegen veroordeelt elk gebruik van clustermunitie”, zei de Noorse minister van Buitenlandse Zaken in een verklaring deze maand. Ook Groot-Brittannië toonde zich bezorgd over de beschuldigingen aan het adres van de Thaise autoriteiten.

Cambodja noch Thailand ondertekende de internationale conventie over clustermunitie. Het incident in februari zal daar waarschijnlijk weinig aan veranderen. “We bestuderen de kwestie nog. Maar vanuit een militair standpunt is het moeilijk om deze beslissing te nemen, terwijl men aan de andere kant van de grens deze munitie tegen ons inzet”, zegt de Cambodjaanse functionaris Prak Sokhon. Thailand overweegt naar eigen zeggen nog altijd om zijn handtekening onder het verdrag te plaatsen.