Cuba zet deur naar microkrediet op een kier

“Tot anderhalf jaar, of minder, geleden was dit hier bijna niet bespreekbaar, maar nu is de situatie helemaal anders”, zegt een Europese diplomaat die anoniem wenst te blijven. “Het microkrediet is van bijna heiligschennis veranderd in iets interessants.”
Ook Juan Diego Ruiz, coördinator van de Spaanse ontwikkelingssamenwerking in Cuba, zegt dat je het woord tot voor kort niet hoorde in Cuba. Maar nu is het misschien niet het meest correcte woord, zegt hij. “Vandaag spreken we eerder van kredietbeleid, van krediet aan de productiesector, een onderwerp waar men zowel op straat en als in de kantoren mee bezig is”, zegt hij.

Onder meer het Nationaal Instituut voor Microkrediet van Italië kwam al het terrein verkennen in Cuba.

Economische hervormingen

Het systeem van microkredieten ontstond in de jaren zeventig als alternatieve financiering voor mensen met weinig middelen die een zaak wilden opzetten. In tegenstelling tot een traditioneel krediet is geen waarborg vereist, het gaat om kleine bedragen die wekelijks of tweewekelijks terugbetaald worden.

In Cuba bestaan leningen voor consumptie, bijvoorbeeld voor de aankoop van huishoudproducten, en voor de landbouwsector, die in coöperaties is georganiseerd.

De economische hervormingen die het zesde congres van de Communistische Partij dit jaar heeft goedgekeurd, maakt een groter aanbod van bankleningen mogelijk. Zo zullen zelfstandigen leningen kunnen krijgen om de aankoop van goederen en apparatuur te financieren, zodat zij op hun beurt producten en diensten kunnen leveren aan de staatsinstellingen.

Deviezen

Precies in die opkomende setoren liggen in eerste instantie de grootse mogelijkheden voor het microkrediet, zegt Tomás Marco, verantwoordelijke voor landbouwontwikkeling in de Spaanse ontwikkelingssamenwerking in Cuba.

Maar een wettelijke regeling voor deze nieuwe vormen van kredietverstrekking ontbreekt nog. “Er wordt een mogelijkheid geopend, maar het is nog geen zekerheid”, zegt Marco. “Men weet nog niet of men een lening in deviezen zal toestaan aan een zelfstandige.”
Een van de grote uitdagingen wordt de vrije circulatie van de nationale munt (peso) en de zogeheten “omzetbare peso” (CUC), die sinds 2004 elke transactie in Amerikaanse dollars vervangt.

“Een andere grote hindernis is de mogelijkheid tot aankoop”, zegt Marco. “Je kunt een lening in deviezen toestaan aan de UBPC (Basiseenheden van Coöperatieve Productie, van de landbouwsector), maar die kunnen niet rechtstreeks in deviezen kopen. Men moet wachten tot de richtlijnen in normen worden omgezet, we moeten zien hoe deze aspecten geregeld worden.”

Volgens Rodolfo Hernández van de Zwitserse ontwikkelingssamenwerking (Cosude) kunnen de lage en middeninkomens in Cuba “op een fundamentele manier” voordeel halen uit het microkrediet. Hij pleit er onder meer voor de kredieten in beide munten toe te staan.