Doodstraf voor illegale pillendraaiers

Het voornemen van de regering zorgt voor beroering in Bhagirath Palace, het
zenuwcentrum van de handel in namaakgeneesmiddelen in India. In het
middeleeuwse gebouwencomplex en op de omliggende markten van Chandni Chowk
worden elke dag miljoenendeals gesloten over de levering van geneesmiddelen
als de pijnstiller paracetamol en ranitidine, een middel tegen zweren. Die
medicijnen zijn hier te krijgen voor een fractie van wat kopers in
reguliere apotheken in India neertellen. Ook buitenlandse klanten worden
daardoor aangelokt, uit landen als Vietnam en Nigeria.

Er is namaak en namaak in het illegale circuit: sommige geneesmiddelen zijn
min of meer perfecte kopieën van de veel duurdere merkproducten, andere
bevatten andere ingrediënten of een geringere dosering waardoor de werking
onvoorspelbaar wordt, en nog andere pillen doen helemaal niets omdat ze uit
kalk of suiker bestaan. ‘Phensidyl Plus’, de namaakversie van de
onschuldige hoestsiroop ‘Phensidyl’, is dan weer erg populair geworden bij
jonge mensen omdat de producenten er een extra dosis van het verdovend
middel codeïne aan hebben toegevoegd.

India heeft een bloeiende geneesmiddelenindustrie, deels omdat Indiase
producenten zich niet storen aan internationale patentregels die het
kopiëren van veel succesvolle geneesmiddelen zonder licentieovereenkomst
verbieden. De Indiase consument profiteert van de veel lagere prijzen die
daardoor mogelijk zijn. Het zijn juist die producenten die de drijvende
kracht vormen achter het initiatief om de productie en de verspreiding van
namaakgeneesmiddelen zwaarder te bestraffen. De 11 grootste Indiase
geneesmiddelenfabrikanten hebben zich verenigd in Indian Pharmaceutical
Alliance (IPA). Zij zorgden ervoor dat de regering een commissie oprichtte
om het probleem te onderzoeken. Volgens de IPA zetten de producenten van
namaakgeneesmiddelen ongeveer één miljard dollar per jaar om één vijfde
van de omzet van de legale Indiase geneesmiddelensector.

Dat een hardere aanpak nodig is, bewijst het geval van P K Mehngi, de
zaakvoerder van Duefil Laboratories met als hoofdzetel Bhagirath Palace.
Mehngi werd al in 1979 gearresteerd voor de productie van
namaakgeneesmiddelen, maar kwam vrij op borgtocht en hernam zijn
activiteiten terwijl de gerechtszaken tegen hem aanslepen. Volgens de
nieuwe wetgeving waar de regering nu aan denkt, zouden overtreders niet
meer of niet zo snel op borgtocht kunnen worden vrijgelaten.

Maar er bestaat twijfel of de regering het namaakcircuit echt een gevoelige
slag zal kunnen toebrengen. Het blijft aartsmoeilijk om te bewijzen dat
kopers van namaakmedicijnen gestorven zijn omdat ze pilletjes met kalk
hebben geslikt. Bovendien is de jungle van de geneesmiddelensector moeilijk
doordringbaar in India in heel het land worden naar verluidt 90.000
verschillende geneesmiddelen aangeboden.