Ethiopische oppositie roert zich weer

In de nasleep van de verkiezingen in 2005 kwamen duizenden op straat om te betogen tegen de herverkiezing van het Ethiopisch Volksrevolutionair Democratisch Front, de partij die al sinds 1991 aan de macht is. De overheid reageerde hard: verschillende politici van de oppositie werden opgepakt en anderen moesten het land verlaten.

Sinds juni zijn betogingen georganiseerd in drie van de grootste steden, maar het is onduidelijk of die de hergeboorte van de politieke oppositie inluiden.

“Tot de recente protesten hadden de meeste mensen hun geloof verloren in het democratiseringsproces en de oppositiepartijen”, zegt politiek analist Hallelujah Lulie van het Institute for Security Studies in Ethiopië. “Maar de laatste ontwikkelingen tonen dat de mensen de oppositie opnieuw erkennen, en dat kan een flinke boost betekenen voor de oppositiepartijen.”

Op 2 juni organiseerde een nieuwe oppositiegroep, de Blauwe Partij, een grote betoging in de hoofdstad Addis Ababa. Duizenden demonstranten eisten de vrijlating van politieke gevangenen en journalisten, en de hervorming van de overheid.

Tolerantie

Er was een vergunning uitgereikt voor de betoging en er werden geen deelnemers gearresteerd, waardoor sommigen besluiten dat de overheid toleranter is geworden voor kritiek. “Maar hoewel er geen arrestaties zijn gebeurd, hebben we geloofwaardige informatie dat de overheid de beweging probeert te breken door ons als terroristen te bestempelen”, zegt Yilkal Getnet, voorzitter van de Blauwe Partij. “We zien geen verandering in de bereidheid van de regering om in dialoog te treden.”

Op 14 juli organiseerde de grootste oppositiepartij, de Unie voor Democratie en Vrijheid (UDJ), betogingen in twee andere grote steden, Gondar en Dessie. De demonstraties kaderden in de campagne ‘Een miljoen stemmen voor vrede’, die een miljoen handtekeningen wil verzamelen onder eisen die gelijkaardig zijn aan die van de Blauwe Partij.

Volgens Hallelujah kunnen de betogingen wijzen op een hergeboorte van de oppositie, maar hij ziet grote obstakels die hun succes kunnen hinderen. Zo is het moeilijk voor de partijen om hun ledenaantal uit te breiden, fondsen te werven of zelfs een zaal te huren om een partijbijeenkomst te organiseren. “Ze opereren in een erg strikte en onvriendelijke omgeving”, zegt hij. “Er is nood aan een nieuw wetgevend kader om echte liberalisering mogelijk te maken waar oppositiegroepen vrij kunnen opereren zonder lastiggevallen of gearresteerd te worden.”

Arrestaties

In aanloop naar de betogingen in Gondar en Dessie klaagden de UDJ-leiders over grote tegenwerking van de regionale overheden. Volgens de UDJ werden de kantoren van de partij omsingeld door de politie op de dag voor de betoging. Tien partijleden werden opgepakt omdat ze folders uitdeelden.

Amedemakryam Ezra, een partijlid, tuurt door de tralies van zijn cel in het politiebureau in Gondar. Hij zegt twee weken geleden gearresteerd te zijn toen hij folders uitdeelde. “Ze sloegen mijn benen zo hard dat ik een week niet kon stappen”, zegt hij. “Ik heb deze cel sindsdien niet meer mogen verlaten, het is verschrikkelijk.”

Zijn medegevangene Maru Ashagere vertelt hoe de politieagenten dreigden alle dieren op de boerderij van zijn ouders te vergiftigen als vergelding voor zijn politieke activiteiten.

“Dergelijke intimidatie maakt het voor ons erg moeilijk om te opereren”, zegt Asrat Tassie, secretaris-generaal van de UDJ. “Maar we zullen blijven ijveren voor onze doelen. We zijn er in geslaagd om de betoging te doen slagen en mensen op te trommelen.”