Griekenland armer dan het lijkt

Volgens Alekos Kalivis van de Algemende vakbond in Griekenland (GSEE) heeft de politieke besluitvorming van de laatste tien jaar er veel mee te maken. Hij wijt de toenemende armoede aan de werkloosheid, de pensioenkost en de liberalisering van de arbeidsmarkt. Vooral jongeren en ouderen worden getroffen.
De laatste jaren zijn veel Griekse gezinnen bovendien afhankelijk geworden van laagdrempelig krediet door agressieve banken. “Vijfhonderdduizend gezinnen gebruiken meer dan de helft van hun inkomen om schulden af te lossen,” zegt advocate Melina Mouzouraki. Die gezinnen hebben relatief hoge inkomens en worden in de officiële statistieken niet als arm aanzien.
De hoge schulden leiden tot een algemeen gevoel van sociale onveiligheid. Volgens de onderzoekers zegt 60 procent van de Grieken schrik te hebben om op een dag onder de armoedegrens terecht te komen en afhankelijk te worden van het sociaal vangnet.
Dat vangnet heeft het moeilijk. Nu al wordt 26 procent van het nationale inkomen van Griekenland besteed aan welzijnszorg en armoedebestrijding, negentig procent daarvan gaat naar pensioenen. “Het Griekse systeem functioneert erg rudimentair,” zegt Kostadinos Dimoulas, politiek wetenschapper. “De focus ligt op het verminderen van de symptomen, maar er is geen echte strategie om armoede te bestrijden.”
In Europa dringen staten via welzijnszorg de armoede gemiddeld terug van 25 tot 17 procent, maar in Griekenland hebben gelijkaardige inspanningen maar tot een verbetering met één procent geleid. Griekenland spendeert dus wel evenveel als andere Europese landen, maar met veel minder resultaat.
“We zijn bezorgd om de slechte resultaten en we houden er terdege rekening mee,” zegt Dimitris Kodos, adjunct-secretaris van het ministerie voor Tewerkstelling en Sociale bescherming. “De oprichting van een Sociaal Cohesiefonds, hervorming van de nationale gezondheidszorg, studies naar de invoering van een minimumpensioen en het debat rond de hervorming van het verzekeringssysteem… het zijn stuk voor stuk bewijzen dat we werken aan een coherente strategie om armoede te bestrijden. De statistieken zullen dat in de nabije toekomst ook weergeven.”
Dimoulas en Kalivis zijn ervan overtuigd dat de regering het probleem schromelijk onderschat. Kalivis denkt zelfs dat de plannen de situatie nog erger kunnen maken. “Momenteel is het de familie die als informele welvaartsstaat werkt en sociale schokken absorbeert. De politiek van de regering zal de bestaande sociale solidariteit nog meer onder druk zetten en de samenleving individualistischer maken. Het zijn de zwakken die daar het meeste onder lijden.”