Links en rechts nek aan nek naar Mexicaanse verkiezingen

Zeventig miljoen Mexicanen kiezen zondag een nieuwe president, 128 senatoren en 500 kamerleden plus nog een aantal gouverneurs en burgemeesters. De stembusslag wordt een strijd tussen de linkse Partido de la Revolución Democrática (PRD) en de Partido Acción Nacional (PAN).

Voor 2000, toen de Mexicaanse politiek nog het exclusieve domein was van de Partido Revolucionario Institucional (PRI), stonden de Partij voor Democratische Revolutie (PRD) en de Nationale Actie Partij (PAN) schouder aan schouder in de loopgraven van de oppositie. Maar nu lusten ze elkaar rauw.

Het was een bijzonder vuile campagne, waarbij de PAN en de PRD er alles aan deden om elkaar als de baarlijke duivel af te schilderen. De PRD is een onverantwoordelijke, populistische en gewelddadige partij, klonk het in het PAN-kamp. De PAN is een partij van fascisten, neoliberalen en ultraconservatieven, antwoordde de PRD.

De PRI lijkt niet te kunnen profiteren van de moddercampagne. De partij die de Mexicaanse politiek 71 jaar lang wist te domineren, heeft in de opiniepeilingen een achterstand die ze niet meer kan goed maken. De strjd gaat dus tussen de PRD en de PAN. De presidentskandidaten van de twee partijen liggen erg dicht bij mekaar in de opiniepeilingen. Volgens de laatste peilingen kan een handvol stemmen het verschil maken.

Felipe Calderón is de hoop van de PAN, een partij met katholieke wortels die omschreven wordt als conservatief, al noemen sommige PAN’ers zich centrum-links. De PRD, gesticht door linkse militanten en een aantal sociaal-democraten, zet alles in op Andrés Manuel López Obrador.

Calderón tekt de kaart van de vrijhandel, de buitenlandse investeringen en jobcreatie. Zijn voorstellen vallen in de smaak van Mexicaanse zakenlui en van de middenklasse, maar hij geniet ook de steun van een deel van de lage inkomens. De PAN-kandidaat zette in zijn campagne de verdiensten van de vrijhandel voor Mexico in de verf.

López Obrador deed niet het omgekeerde. Hij gelooft dat de mensen met lage inkomens enkel gediend zijn met een nieuw economisch model: een sterkere regering, hogere lonen voor meer koopkracht, subsidies voor de armen en een strijd tegen corruptie. De PRD-kandidaat geniet de steun van de vakbonden en andere organisaties die dicht stonden bij de PRI. Hij kan ook rekenen op de steun van intellectuelen en schrijvers als Carlos Monsiváis, Juan Villoro en Elena Poniatowska.

Volgens critici zijn Obradors ideeën vaag en kunnen ze leiden tot een nieuwe economische crisis. De tegenstanders van Calderón zeggen dat de PAN, net als onder Fox, te weinig zal doen aan de armoede en de sociale ongelijkheid in het land.

Hoewel de president een PAN’er is, heeft die partij slechts 148 van de 500 zetels in handen in het lagerhuis, en 47 van de 128 zetels in de senaat. Slechts negen van de 32 gouverneurs hebben een PAN-kaart. De PRD heeft 97 volksvertegenwoordigers en 15 senatoren en zes gouverneurs. In het parlement behoudt de PRI allicht zijn overwicht: 203 volksvertegenwoordigers, 58 senatoren en 17 gouverneurs. (MM/PD)