Mensenrechtenorganisaties vragen opheldering over CIA-verdwijntruc

De drie in New York gebaseerde organisaties, Amnesty International USA, het Centre for Constitutional Rights en de International Human Rights Clinic van de universiteit van New York, baseren zich op de wet over de vrijheid van informatie en willen dat de CIA de documenten vrijgeeft die een licht kunnen werpen op wat er met de 39 is gebeurd.
Uit het rapport “Off the record” blijkt dat het gaat om personen die tussen 2001 en 2005 werden opgepakt in Pakistan, Iran, Irak, Somalië en Sudan. Van drie personen hebben de VS zelf toegegeven dat ze ze gevangen hielden. Voor 18 personen zijn er sterke aanwijzingen, waaronder verklaringen van getuigen, dat ze in een geheime gevangenis zitten. Het gaat daarbij niet alleen om Pakistanen, maar ook om mensen uit Egypte, Kenia, Libië, Marokko en Spanje.
De CIA bevestigt noch ontkent de informatie uit het rapport van de mensenrechtenorganisaties. “Wanneer het over de CIA en de oorlog tegen het terrorisme gaat, ontbreekt het niet aan weinig accurate beschuldigingen”, zegt CIA-woordvoerder Paul Gimigliano, “De waarheid is dat we ons strikt aan de Amerikaanse wet houden en dat onze initiatieven tegen het terrorisme heel wat mensenlevens hebben gered en complotten aan het licht gebracht.”
Het laten verdwijnen van mensen is een praktijk die teruggaat op de “Nacht und Nebel”-richtlijn van de nazi’s, die toeliet verzetsmensen tijdens de Tweede Wereldoorlog op te pakken en vast te houden zonder hun familie ooit op de hoogte te brengen van hun lot of hun overlijden. In de jaren zeventig lieten de militaire dictaturen in Latijns-Amerika op grote schaal politieke tegenstanders verdwijnen. De praktijk is in strijd met verschillende mensenrechtenverdragen die de VS hebben ondertekend.
De Amerikaanse president George Bush maakte in september 2006 zelf het bestaan van geheime CIA-gevangenissen bekend, toen hij aankondigde dat 14 hooggeplaatste leden van Al-Qaeda zouden worden overgebracht naar het gevangenenkamp van Guantanamo Bay. Onder hen was ook het vermeende brein achter de aanslagen van 11 september, Khalid Sjeik Mohammed.
In april bracht de CIA nog een andere hoge figuur van Al-Qaeda over naar Guantanamo, Abd al-Hadi al-Iraqi. Het was toen niet duidelijk of de man toen uit gevangenschap in een bondgenoot van de VS kwam, of uit een geheime site onder controle van de CIA.
Het rapport vermeldt ook enkele gevallen waarbij familieleden van terreurverdachten werden opgepakt en slechts in sommige gevallen weer vrijgelaten. Onder hen waren de zeven- en negenjarige zonen van Khalid Sjeik Mohammed, die in 2002 door de Pakistaanse geheime dienst werden opgepakt en vervolgens ondervraagd over de verblijfplaats van hun vader. Na de arrestatie van de Al-Qaedaleider werden de jongens gebruik om hun vader ertoe te bewegen “samen te werken met de Verenigde Staten”, aldus het rapport.
De rechtszaak valt ongeveer samen met een proces in Milaan tegen 25 CIA-mensen en het voormalige hoofd van de Italiaanse geheime dienst. Zij worden ervan beschuldigd imam Hassan Mustafa Osama Nasr in februari 2003 te hebben gekidnapt en overgebracht naar Egypte, waar hij naar eigen zeggen werd gemarteld en later onder huisarrest geplaatst.