Natuurbescherming sluit huwelijk met armoedebestrijding

We hebben nooit zo’n gedetailleerde voorstellen over armoede gehad, zegt William Jackson, de directeur van de natuurbeschermingsorganisatie IUCN die momenteel haar congres houdt in Bangkok. Zo’n 10.000 wetenschappers uit 181 landen nemen aan de conferentie deel, samen met afgevaardigden van regeringen en niet-gouvernementele organisaties.

Volgens Jackson hadden natuurbeschermers tot op heden een simplistisch beeld over armoede. Maar ze hebben nu ingezien dat er verschillende niveaus van armoede zijn, die bijvoorbeeld afhangen van de mate waarin mensen kwetsbaar zijn voor natuurrampen of de invloed van klimaatverandering.

De meest concrete uiting van de nieuwe interesse voor een link tussen natuurbescherming en armoedebestrijding zijn vier voorstellen die tijdens de conferentie op tafel komen. Eén ervan roept de IUCN-leden op te starten met programma’s waarbij de bescherming van water, land en biodiversiteit in de landbouw dient om de voedselzekerheid van arme mensen veilig te stellen. Een tweede voorstel stelt voor dat de mensenrechtenaspecten van armoede en milieubescherming een plek moeten krijgen in de overkoepelende opdracht van natuurbeschermers.

De IUCN publiceert in maart 2005 bovendien een boek met als centrale stelling dat natuurbescherming de armen uit de nood kan helpen zonder de fundamentele doelstelling van het behoud van de biodiversiteit te compromitteren.

Het boek aarzelt niet de hand in eigen boezem te steken. Het erkent dat natuurbescherming in sommige gevallen de armen juist dieper in de ellende heeft geduwd, bijvoorbeeld als het hen de toegang tot hulpbronnen in beschermde gebieden verbiedt.

In veel delen van de wereld wonen extreem verarmde dorpelingen rond nationale parken, zegt ook Steve Bass, de topmilieuadviseur van het Britse overheidsdepartement voor Internationale Ontwikkeling. De meeste van deze mensen een uiterst gedegen kennis van hun omgeving en van de manier waarop ze die kunnen benutten. Maar ze mogen het land waar ze zoveel over weten niet meer betreden, mogen er bijvoorbeeld hun vee niet langer laten grazen.

Het boek van de IUCN roept natuurbeschermingsprojecten op in de toekomst negatieve gevolgen voor de armen te vermijden of in te perken en tegelijk de armen te belonen voor hun bijdrage aan natuurbescherming. (ADR)