Nepalese rebellen ontzien coöperaties

Geruchten over een nieuwe blokkade van de snelwegen in Nepal verspreiden zich als lentekoorts door de Nepalese steden. Als het verkeer lam ligt, stijgen de prijzen van verse levensmiddelen en ontstaat er algauw gebrek aan producten als brandstof voor de fornuizen, bloem en suiker. Bedrijven moeten meer tijd inrekenen om hun goederen bij hun klanten te krijgen en weten dat ze veel meer zullen moeten betalen aan de transportfirma’s die zich toch op de weg wagen.

De maoïstische rebellen in Nepal, die nu ongeveer 80 procent van het land controleren, hebben de voorbije jaren om de haverklap regionale of nationale stakingen opgelegd en belangrijke verbindingswegen afgesloten. Sommige ondernemers in de rebellengebieden hebben zich laten registreren bij de opstandelingen en betalen stevig voor het recht om actief te kunnen blijven tijdens de blokkades.

Maar er zijn ook boeren en bedrijfjes die zich niets moeten aantrekken van de dreigementen waarmee de rebellen ondernemers dwingen zich aan stakingsacties te houden. Dat is onder meer het geval met het Coöperatieve Eierverzamelcentrum, een coöperatie in het district Chitwan. De coöperatie werd één jaar geleden opgezet en telt nu 70 boeren en een aantal bedrijfjes als leden. De vrachtwagens van de coöperatie bleven het voorbije jaar geen enkele keer op stal. Ook tijdens de laatste verkeersblokkade, die afliep op 27 februari, bleven de chauffeurs ongestoord eieren ophalen bij de leden en verdelen in de belangrijkste steden. Gewone bedrijven kunnen hun voertuigen kwijtspelen als ze tijdens een blokkade worden tegengehouden door een patrouille van de rebellen. Bij de blokkade van februari vernielden de rebellen onder meer een vrachtwagen met 50 waterbuffels en een ambulance.

Chitwan staat bekend als de eiermand van Nepal, maar driekwart van de pluimveebedrijven in de streek moest de voorbije jaren de deuren sluiten. Mijn 200 kippen stierven toen een bom die de rebellen in de buurt van mijn hokken hadden achtergelaten, onverwachts ontplofte”, zegt Ram Nath Khanal, één van de pechvogels onder de plaatselijke kippenkwekers. Andere kippenboeren vonden geen oplossing voor de plotse onderbrekingen in de aanvoer van voeder of voor de problemen om hun eieren altijd tijdig bij de klanten te krijgen.

Ook het Coöperatieve Eierverzamelcentrum werd niet altijd ongemoeid gelaten door de rebellen. De rebellen probeerden geld los te krijgen, zegt Dinesh Chuke, de directeur van de coöperatie. Ik antwoordde hen: ‘Alles wat jullie hier zien is niet van mij maar van de boeren. Jullie halen al geld in de boerderijen, waarom zouden jullie nog naar hier komen?. Sindsdien hebben de rebellen niets meer van zich laten horen, beweert Chuke.

De Maoïsten kunnen niet ingaan tegen de coöperaties omdat ze van de armen en van de basisbewegingen zijn, gelooft Deepak Baskota, de voorzitter van de Nepalese Coöperatieve Federatie. Misschien houden ze niet van coöperaties, net als sommige mensen binnen de regering niets van ons moeten weten, maar ze kunnen het zich niet veroorloven de coöperaties op de korrel te nemen.

De Nepalese regering stimuleert sinds de jaren 90 vooral privé-ondernemingen, maar de coöperatieve beweging is op eigen kracht tot bloei gekomen. Nepal telt nu ongeveer 8.000 coöperaties.

De coöperatieve kippenkwekers van Chitwan moeten wel op eieren lopen tijdens elke blokkade. Wie ongestoord door de rebellen zijn gang kan gaan, is algauw verdacht in de ogen van het leger. Maar de coöperatie laveerde tot hiertoe handig tussen de twee partijen door. Ook de ordediensten werkten met ons mee tijdens de vorige blokkade, zegt Dinesh Chuke.

De opstand van de maoïstische rebellen in Nepal is al negen jaar aan de gang. Het conflict kostte al aan 11.000 mensen het leven, werkt de plattelandvlucht in de hand en heeft veel Nepalese ondernemingen in moeilijke papieren gebracht. De rebellen zeggen dat ze de Nepalese monarchie willen vervangen door een communistische republiek om een eind te maken aan de grote ongelijkheden tussen de 23 miljoen inwoners van het land. Buiten Kathmandu en de hoofdsteden van de districten kunnen de rebellen min of meer doen wat ze willen. (PD)