Ontheemde kinderen doelwit van mensensmokkelaars

Bij het zien van de tv-beelden van het bezoek, brak Mirwanda’s oudere zus Aida in tranen uit en smeekte de presidentsvrouw haar broertje terug te brengen naar Banda Atjeh. Hij is de enige die ik nog heb. Ik vind wel een manier om hem naar school te laten gaan, zei Aida, die als huishoudster werkt.

De presidentiële woordvoerder Ani Mallarangeng nam de taak op zich de schade te beperken, nadat hij de geschokte Aida op televisie had gezien. Hij liet weten dat Aida’s broertje in een vluchtelingenkamp in Medan, de hoofdstad van Noord-Sumatra, was toevertrouwd aan een man die zei zijn buurman te zijn. Het plan om Mirwanda te adopteren is niet doorgegaan, omdat de jongen dat weigerde, aldus Mallarangeng. Mirwanda zou daarna door het gevolg van Yudhoyono naar Medan zijn gebracht.

Het optreden van de presidentsvrouw, die twee opgroeiende zonen heeft, oogstte meer kritiek dan bewondering onder Indonesische burgers. Zij maken zich grote zorgen, omdat er verhalen circuleren over kinderhandel en illegale adopties van kinderen uit Atjeh. Waarom wordt de jongen uit Atjeh weggehaald en zomaar toevertrouwd aan iemand die zegt zijn buurman te zijn?, zegt Vincentius, terwijl hij in Jakarta naar de tv kijkt. Wat als die buurman nu een kindersmokkelaar blijkt te zijn?, voegt student Graesiana toe.

Kindersmokkel was in Indonesië al een probleem voordat de tsunami toesloeg. Elk jaar worden ongeveer 100.000 vrouwen en kinderen slachtoffer van mensenhandel, als gevolg van armoede, gebrek aan maatschappelijke kansen, de grote vraag naar prostituees, goedkope arbeid en de corruptie in het land, blijkt uit cijfers van het VN-Kinderfonds Unicef.

In de chaos die ontstaan is door de tsunami, zijn kinderen extra kwetsbaar geworden, zegt Carol Bellamy van Unicef. In Banda Atjeh zijn vluchtelingen benaderd door mensen die informeerden naar kinderen die hun ouders hadden verloren. Sommige mensen wilden kinderen kopen, zegt vluchteling Juliana Zakariah. Ze zeiden dat ze de kinderen naar Jakarta wilden brengen om ze daar te verkopen.

Hulporganisaties schatten dat tussen 100.000 en 300.000 kinderen uit Atjeh wees zijn geworden of hun familie kwijt zijn. Volgens de stichting Atjeh Sepakat in Medan, zijn minimaal twintig kinderen Atjeh uitgesmokkeld na de ramp. Zij zouden naar Bandung in West-Java en Maleisië zijn gebracht. Vooral kinderen tot vijftien maanden zijn volgens de stichting het doelwit van smokkelaars.

De Indonesische vice-president Yusuf Kalla verbood maandag nog langer kinderen uit Atjeh weg te voeren, tenzij hun directe familie daar toestemming voor geeft. Activisten zijn echter kritisch over dat verbod. Lang op die plaats blijven is niet goed voor de emotionele ontwikkeling van de kinderen, zegt Seto Mulyadi, voorzitter van de Nationale Commissie voor de Kinderbescherming. De regering heeft ook een tijdelijk verbod ingesteld op adoptie van kinderen uit Atjeh. Bovendien mogen kinderen jonger dan zestien jaar het land niet verlaten.

Verschillende mensen die graag kinderen wilden adopteren, meldden zich de afgelopen dagen bij de Raad van Indonesische Oelama’s (MUI), die de adoptie van kinderen uit de provincie steunt. De MUI heeft laten weten dat ouders die een kind willen adopteren, voldoende inkomen moeten hebben en dezelfde religie als het kind moeten aanhangen.

Volgens Makmur Sunusi, directeur kinderbescherming bij het ministerie van Sociale Zaken, mag adoptie alleen als met zekerheid gezegd kan worden dat beide ouders en andere directe verwanten van het kind de ramp niet overleefd hebben. Sunusi wil een voorkeursbeleid voor mensen uit Atjeh, zodat veel kinderen in een vertrouwde omgeving kunnen blijven. (JS/PD)