Palestijnen stappen naar de rechter voor Gaza-offensief

Het Israëlische ministerie van Defensie heeft al 1.500 aankondigingen ontvangen van burgerlijke rechtszaken in verband met het Gaza-offensief. Ze zijn aangespannen door Palestijnen die een compensatie willen voor de schade die ze geleden hebben tijdens de Operatie Gegoten Lood, de codenaam voor het drie weken durende offensief van het Israëlische leger. Sommige claims lopen in de tientallen miljoenen.

Israël zal wellicht aanvoeren dat het op buitenlands grondgebied vocht en dus geen wettelijke verantwoordelijkheid draagt voor de gevolgen van zijn intensieve bommencampagne.

Maar volgens het internationaal recht is Gaza nog steeds bezet door Israël. De Israëlische autoriteiten controleren de grenzen, het luchtruim, de kust, de bevolkingsregistratie en de stroom- en watervoorziening. Het Israëlische leger heeft ook grote bufferzones afgebakend in Gaza. Palestijnse landbouwers mogen er hun eigendommen in het gebied niet betreden. Palestijnen die dat wel deden, werden gedood of raakten gewond.

Goldstone

 
Het VN-rapport van Richard Goldstone over de oorlogsmisdaden in Gaza wint ondertussen aan internationale legitimiteit. Maar de Gazanen willen het eindoordeel van de Verenigde Naties niet afwachten.

Na de eerste en tweede intifada stapten getroffen Palestijnen ook al naar de rechtbank. De rechter kende financiële compensaties toe. Als gevolg daarvan werkt het Israëlische parlement nu aan een nieuwe wet die dat soort rechtszaken aanzienlijk moet inperken. Alleen zeldzame claims op humanitaire basis zouden nog kunnen.

België

Ondertussen werken mensenrechten- en pro-Palestijnse activisten in enkele Europese landen aan lijsten met de namen van Israëlische officieren die bij de oorlogsmisdaden in Gaza betrokken zouden zijn geweest. Advocaten hebben Palestijnse getuigenissen en andere bewijsmateriaal verzameld. In sommige landen, onder meer Groot-Brittannië, Nederland, Spanje, België en Noorwegen, biedt de wetgeving de mogelijkheid om de officieren te arresteren zodra ze het land binnenkomen.

Volgens een van de advocaten, Daniel Makover, staan de namen van Israëlische officieren al op een lijst van de Britse politie en kunnen ze aangehouden worden mochten ze voet op Britse bodem zetten.

Het Israëlische leger heeft zijn officiers al aangeraden zijn juridische adviseurs te consulteren voor ze naar het buitenland gaan. Ze kregen ook het advies zich onopvallend te gedragen in sommige landen en andere landen te vermijden.

Te laat

De Israëlische premier Benjamin Netanyahu heeft dinsdag een task force opgericht om op het Goldstone-rapport te reageren. De premier heeft gezworen dat geen enkele Israëlische soldaat of officier voor een commissie of rechtbank zal verschijnen.

Maar de Israëlische reactie lijkt te laat te komen. Onder meer de Israëlische VN-ambassadeur Gabriela Shalev waarschuwde dat de reputatie van Israël flinke schade heeft opgelopen en dat een eigen onderzoek naar het Gaza-offensief daaraan niets zal veranderen. Ook professor Moshe Ma’oz van de Hebreeuwse Universiteit in Jeruzalem zegt dat. “Het nieuws is de hele wereld rondgegaan. Zelfs als Israël op de proppen zou komen met een geloofwaardig tegenrapport en een onafhankelijk onderzoek, zou dat hooguit de fallout beperken.”