Qu'est-ce qu'un peuple?

De term “volk” is een neutraal woord, leren we vanaf de eerste bladzijde. Alles is een kwestie van context. Het bijvoeglijk naamwoord “volks” heeft meer connotaties en is actiever dan het woord “volk”. In termen zoals “volkscomité”, “volksbeweging” of “volkstribunaal” dient het bijvoeglijk naamwoord om het substantief te politiseren. Om het een aura te geven dat de breuk met de onderdrukking combineert met het licht van een nieuw, collectief leven.

Het woord “volk” dat vandaag niet veel betekent wanneer het gevolgd wordt door een identitair of nationaal bijvoeglijk naamwoord, had een sterke emancipatorische betekenis tien het verbonden was aan de onafhankelijkheidsoorlogen. De gekoloniseerden hebben zich een term toegeëigend waar ze geen recht op hadden. “Volk” kwam de sterken, de veroveraars toe. De gekoloniseerden waren slechts “stammen” en “etnieën”, als ze al niet als “rassen” of “wilden” werden beschreven. En toen de Egyptenaren op het Tahrirplein riepen: ‘Wij zijn het Egyptische volk’, vormden zij een volk dat zijn nationale adjectief actief opeist. Het vaderland moet nog komen.

‘De proletariërs hebben geen vaderland’, heeft Marx ooit gezegd. Dat is nu meer dan ooit werkeljkheid. En die proletariërs zijn niet alleen de mensen die van het platteland naar de steden zijn verhuisd, maar ook zij die zich verplaatst hebben van Afrika en Azië naar Europa en Amerika of van Kameroen naar Shanghai. De strijd van mensen zonder papieren en van migranten is een strijd om zich het woord “volk” als politieke term toe te eigenen. Om te behoren tot de gemeenschap die door de staat als het officiële volk wordt beschouwd.

Want er is het volk en er is het derde volk. Als links de spreekbuis wil worden van de volksklassen, moet het een culturele revolutie ondergaan om blanken en niet-blanken rond één project te verenigen. Een project voor een volk dat één is en tegelijkertijd meervoudig.

Qu’est-ce qu’un peuple? door A. Badiou, P. Bourdieu, J. Butler, G. Didi-Huberman, S. Khiari, J. Rancière is uitgegeven door La fabrique éditions. 143 blzn. ISBN 9782358720465