Separatisme viert hoogtij in India

De Gorkha Janmukti Morcha-partij (GJM), de overheid van India en van de deelstaat West-Bengalen sloten op 18 juli een akkoord voor het opstarten van een Gorkhaland Territorial Administration (GTA). Het nieuwe beleidsorgaan vervangt de bestaande Darjeeling Gorkha Hill Council, die ontstond na een eerdere overeenkomst in 1988. De GTA zal meer financiële en administratieve macht hebben over het district Darjeeling, onder andere op vlak van gezondheid, landbouw, toerisme en onderwijs. De eenheid van de staat West-Bengalen blijft wel behouden.

GJM streeft al sinds 1980 een onafhankelijke staat na voor de Nepalese diaspora in het district Darjeeling, bekend om zijn theeproductie. GJM bergt het doel van een volledig autonoom “Gorkhaland” niet op, wat de toenmalige partijtop bij het akkoord in 1988 wel deed. De nieuwe GJM-garde injecteerde de partij ondermeer daarom in 2008 met nieuwe zuurstof. ‘We beschouwen het akkoord als een grote stap naar een onafhankelijke staat’, verklaarde GJM-strateeg HB Chetri aan de Indiase krant The Economic Times.

Betwiste taalgrenzen

De Gorkha in Noordoost-India zijn niet de enige Indiase bevolkingsgroep die streeft naar meer zelfbestuur. Het Indiase Institute for Conflict Management vermeldt 178 terroristische groeperingen in India. Dat is bijna vier keer meer dan het aantal organisaties op de Amerikaanse lijst van “buitenlandse terroristische organisaties”.

1902 mensen lieten het leven in een terroristische aanslag of geweld in 2010. Het bekende conflict over de noordelijke staat Jammu en Kasjmir, waarover India en Pakistan de controle eisen, kostte aan 375 mensen het leven in 2010. ‘Verschillende etnische groepen en sociale klassen, treden soms op als individuele nationaliteiten die zich scharen achter een gemeenschappelijk doel. Wanneer de overheid hun eisen niet inwilligt, vallen ze terug op extremisme’, vertelt Maya Kulkarni Chadda, Zuid-Azië-expert aan de William Paterson Univeristeit in New Jersey, aan de Amerikaanse denktank Council on Foreign Relations.

Een twistpunt voor seperatistische bewegingen zijn de interne grenzen die rond 1956 hertekend werden. Onafhankelijke regio’s waar de bevolking dezelfde taal sprak, werden samengevoegd, maar de interne diversiteit bleef bestaan. Zo werden ook de regio’s Rayalaseema, Telangana en Andhra samengevoegd tot de huidige staat Andhra Pradesh in het zuidoosten. Al sinds de reorganisatie van de Indiase staat protesteerden de inwoners en politici van Telangana tegen de eenmaking. Volgens demonstranten benadeelt dit de economische ontwikkeling van Telangana, ten voordele van de rijkere regio Andhra. Onder andere de verdeling van politieke macht, onderwijs, waterverdeling en irrigatie zorgen al vijftig jaar voor verhitte discussies en geweld in Andhra Pradesh.

Het Indiase Institute for Conflict Management vermeldt 178 terroristische groeperingen in India. Dat is bijna vier keer meer dan het aantal organisaties op de Amerikaanse lijst van “buitenlandse terroristische organisaties”.

Op 20 juli leidde de zelfmoord van Yadi Reddy opnieuw tot protesten en een staking bij verschillende openbare diensten in de hoofdstad Hyderabad en verschillende districten van Telangana. De twintiger pleegde zelfmoord in New Delhi om zijn eis voor een onafhankelijk Telangana kracht bij te zetten.

In 2009 beloofde de Indiase overheid een eigen deelstaatregering aan Telangana, maar voegde de daad voorlopig nog niet bij het woord. Algemene secretaris van de Indian National Congress-partij, Ghulam Nabi Azad, zoekt samen met politici van Telangana en Andhra Pradesh naar een oplossing van het conflict. Telangana-politici blijven echter bij hun eis naar een onafhankelijke staat. Dat meldt de krant The Times of India. Een honderdtal pro-Telangana ministers van de overheid in Andhra Pradesh, namen begin juli ontslag uit protest tegen de stilstand in de zaak.

Delhi antwoordt met geweld

Met achttien officiële talen, meer dan 2000 etnische groepen en minstens zeven religies, is het volgens sommigen verwonderlijk dat India nog steeds de eenheid weet te bewaren. ‘De erkenning van verschillende talen en het Engels als een gemeenschappelijke taal leidden tot een versterking van de eenheid’, vertelt historicus Mahesh Rangarajan aan BBC. Samen met het verlenen van meer autonomie aan sommige minderheden bedaart dat Indiase onafhankelijkheidsstrijders, aldus Rangarajan.

De Indiase overheid reageert echter niet altijd met dialoog op de onrusten die het land teisteren. In 1958 stemde het Indiase Parlement de “Armed Forces Special Powers Act” (AFSP) om separatistische bewegingen in te tomen. ‘De AFSP geeft de veiligheidsdiensten ongelimiteerde macht om operaties uit te voeren, zodra een gebied als “onrustig” is bestempeld’, schrijft de mensenrechtenorganisatie South Asian Human Rights Documentation Center (SAHRDC) op haar website. Zowel de Verenigde Naties, mensenrechtenorganisaties, als het Indiase hooggerechtshof vechten de wet aan. Volgens het SAHRDC geeft de wet vrij spel aan de veiligheidsdiensten en leidt het tot willekeurige detentie, marteling, verkrachting en plundering door Indiase militairen.