Snelst groeiende door muggen verspreide ziekte

Mensen krijgen dengue door de prik van de Aedes aegypti, een muggensoort die zich voortplant in waterreservoirs in tropische en subtropische gebieden. De denguepatiënt vertoont hoge koorts, hevige hoofdpijn, een verlies van eetlust, huiduitslag op borst en benen, misselijkheid en braken.

Een klein percentage van de besmette mensen krijgt uiteindelijk hemorragische koorts (‘dengue hemorrhagic fever’ of DHF), die dodelijk kan zijn. Vooral kinderen zijn vatbaar voor DHF. DHF werd voor het eerst vastgesteld in de jaren vijftig op de Filipijnen en in Thailand. Vandaag is het de belangrijkste hospitalisatie- en doodsoorzaak bij Aziatische kinderen en jongeren. Van de 500.000 DHF-patiënten die elk jaar gehospitaliseerd worden, meestal kinderen, sterven er 2,5 procent.

Uit studies blijkt dat de sterftekans tot 1 procent of minder kan worden teruggebracht als de ziekte vroeg genoeg ontdekt en behandeld wordt. Het probleem is dat 20 tot 50 procent van de besmette personen geen symptomen vertonen of dat ze met die van de griep kunnen worden verward.

2,5 miljard mensen

Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie raken elk jaar 50 miljoen mensen besmet met een van de vier serotypes van dengue. De ziekte is endemisch in meer dan 100 landen, 2,5 miljard mensen lopen nu risico op besmetting, vooral in tropisch stedelijke en semistedelijke omgevingen.

Drie kwart van alle denguegevallen wordt geregistreerd in Zuidoost-Azië en de westelijke Stille Oceaan. Ook zones in Afrika, beide Amerika’s en het oostelijke Middellandse Zeegebied worden bedreigd.

De laatste decennia is het aantal denguebesmettingen dramatisch gestegen. Vóór 1970 waren er maar negen landen waar DHF-epidemieën waren vastgesteld, in 1995 was dat aantal al meer dan verviervoudigd.

Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie is dengue “een verwaarloosde ziekte”. Een vaccin tegen de knokkelkoorts bestaat niet.

Men kan de ziekte alleen efficiënt bestrijden door de waterreservoirs aan te pakken waar de muggen hun larven kweken, zeggen de experts. Wetenschappers viseren nu ook de muggen zelf. Australische wetenschappers proberen ze met de Wolbachia-bacterie te besmetten, een onderdeel van het internationale Eliminate Dengue-project.

Europa

Vorig jaar werden de eerste twee gevallen van Europese knokkelkoorts gemeld, in het zuiden van Frankrijk. De twee mannen die knokkelkoorts opliepen, werden ziek door de prik van de tijgermug (Aedes albopictus), een van de andere Aedessoorten die dengue overdragen. De tijgermug werd zes jaar geleden voor het eerst in Europa gesignaleerd en heeft zich verspreid naar Italië, Spanje, het zuiden van Frankrijk en Duitsland.

De groeiende dichtheid van het internationale verkeer vergemakkelijkt de migratie van de mug die de ziekte overdraagt. Bovendien heersen nu ook in subtropische en gematigde zones omstandigheden waarin de mug kan overleven, een gevolg van de klimaatwijziging.

Maar de kans op een epidemie in Europa is klein, zeggen experts. Opdat de mug kan overleven, moeten de klimatologische omstandigheden gedurende relatief lange tijd  ideaal zijn. Bovendien moet de mug eerst een drager van het virus en vervolgens een gezond persoon prikken om de ziekte te kunnen overdragen. Door het lage aantal denguegevallen in Europa is de kans zeer klein dat het virus wordt overgedragen.

Lees ook: Wetenschappers besmetten denguemug met remmende bacterie.