Sri Lankaanse theeplantages komen vingers te kort

Het is al lang niet meer zo dat kinderen van theeplukkers, die opgroeien op de plantage, automatisch in de voetsporen van hun ouders stappen. Ze proberen zoveel mogelijk aan de universiteit te studeren en kiezen bijvoorbeeld voor een medische loopbaan, met de zegen van hun ouders.
“Ik ga mijn twee kinderen niet naar de plantage sturen om te gaan werken”, zegt P Jayarani, die zelf aan de slag is op een plantage in de heuvels nabij Hatton, “Er valt geen eer te behalen met plantagewerk. Ik wil dat ze gelukkiger zijn met een beter job.”
Ook S. Rajeswari, een andere plantagewerkster van Indiase origine, ziet haar kinderen liever vertrekken: “Ik werk hier nu al dertien jaar zonder verbetering in levenskwaliteit. Ik stuur mijn kinderen niet naar de plantage, ook als ze er zelf om vragen.”
De thee-industrie zoekt niet alleen plukkers, maar ook jonge managers. Enkele tientallen jaren geleden trokken de plantages vers afgestudeerde bollebozen aan van de sjiekste scholen van Colombo. Ze werden aangetrokken door een comfortabel leven in de koloniale bungalows en clubhuizen die de Engelsen in de groene heuvels van Sri Lanka hadden achtergelaten, met genoeg personeel voor huishoudelijke klusjes.

Staking

De plantagewerkers zijn evenwel niet meer zo volgzaam als in de koloniale tijd. Ze hebben zich georganiseerd in vakbonden en gaan regelmatig in staking, wat de managers de kopzorgen bezorgt. Volgens Dhayan Madawala, eigenaar van twee plantages, heeft de koloniale levensstijl niet meer de aantrekkingskracht van weleer: “De mensen denken aan de scholen voor hun kinderen en hebben andere beroepsmogelijkheden.”
Elk jaar verliezen de plantages 10 procent aan werkkracht en middle management. In en rond de plantages leven een miljoen mensen, waaronder slechts 400.000 arbeiders. “Steeds minder mensen die op de plantage wonen, werken er ook. Velen genieten van de voordelen zoals gratis huisvesting, gezondheidszorg en opvang voor de kinderen, terwijl ze ergens anders aan de kost komen”, zegt Malin Goonatillake, de secretaris-generaal van de Vereniging van Theeplanters.
Goonatillake verwacht dat plantages gaan overschakelen op mechanische theepluk. Dat is niet helemaal zonder gevaar, omdat het marktaandeel voor Sri Lankaanse thee voor een deel is gebaseerd op de reputatie van uitstekende, handgeplukte theeblaadjes. Onder druk van de concurrentie uit India en Kenia gaat Sri Lanka ook steeds meer verpakte thee verkopen in plaats van losse thee.
Andere eigenaars hebben besloten delen van hun plantage in pacht te geven aan de arbeiders en zich enkel nog bezig te houden met de verdere verwerking van de theeblaadjes. Enkele grote plantagebedrijven, zoals de John Keells Group, hebben al hun gronden verkocht en het geld geïnvesteerd in toerisme en vastgoed.
Niet alle jongeren die naar de stad trekken, vinden daar een beter leven, weet Goonatillake van de Vereniging van Theeplanters. Velen komen in Colombo aan de kost in kleine groezelige restaurantjes of in juwelenwinkels waar ze lange uren moeten kloppen. “Het leven is er zeker minder goed dan op de plantage”
Sri Lanka haalt intussen meer inkomsten uit de export van kledingstukken en uit het geld dat migranten in het Midden-Oosten of in Zuidoost-Azië naar huis sturen. In 2006 leverde de thee 800 miljoen dollar (593 miljoen euro) op, de kledingsexport 2,7 miljard dollar (2 miljard euro) en de migrantenlonen 2,1 miljard dollar (1,5 miljard euro).