Terugkeer naar autoritaire aanpak verdeelt Maleisische regering

Vorige week vrijdag (12 september) arresteerde de Maleisische politie de blogger Raja Petra Kamaruddin, de man achter de populaire website Malaysia Today, en Teresa Kok, een vrouwelijk parlementslid dat nooit een blad voor de mond neemt. De autoriteiten riepen de Wet op de Interne Veiligheid (ISA) in. Die laat toe arrestanten zonder proces voor onbeperkte duur in hechtenis te nemen.
Drie kranten kregen de waarschuwing dat hun verschijning opgeschort of helemaal verboden kan worden. The Sun, een populaire Engelstalige krant, de Chinese Sin Chew en Berita Keadilan, de krant van de partij van oppositieleider Anwar Ibrahim, worden beschuldigd van een hele reeks overtredingen. Er werd ook een jonge journalist aangehouden die verslag had uitgebracht over racistische uitlatingen van een Maleise politicus, maar die werd na 16 uur weer vrijgelaten.

Erger voorkomen

De regering zegt dat de arrestatie van Kok en Kamaruddin nodig was omdat te verhinderen dat de twee critici de raciale en religieuze tegenstellingen in het land verder zouden aanwakkeren. Maleisië is altijd beducht geweest voor wrijvingen tussen de oorspronkelijke Maleise inwoners, hoofdzakelijk moslims, en de grote groepen migranten uit China en India.
Kamaruddin is een medestander van Anwar. Zijn website noteerde de voorbije tijd een miljoen hits per dag. De regering had hem de voorbije maanden al beschuldigd van opruiing en laster.
Kok is een van de sterke figuren binnen de Democratische Actiepartij (DAP), een formatie die de belangen van de etnische Chinezen verdedigt en samenwerkt met de Pakatan Rakyat, de coalitie van oppositiepartijen die geleid worden door Anwar. Zij zou niet-moslims hebben aangespoord zich te beklagen over het lawaai dat het ochtendgebed maakt dat via de luidsprekers van een moskee wordt uitgezonden. Kok ontkent dat.
De regering van premier Abdullah Badawi staat onder druk sinds ze bij de parlementsverkiezingen van maart zwaar terrein verloor. Oppositieleider Anwar, die zelf eind vorige maand bij tussentijdse verkiezingen met een overtuigende meerderheid verkozen werd in het parlement, maakt zich sterk dat hij binnenkort 30 tot 40 parlementsleden van de regeringscoalitie achter zich kan krijgen om de regeringsmeerderheid te breken. Nu kan Anwar rekenen op 82 leden van de 222 volksvertegenwoordigers in het Maleisische parlement. Een dergelijke ommezwaai is nog nooit vertoond in de Maleisische politiek.

Protest

De arrestaties van Kamaruddin en Kok en hebben een storm van protest doen opsteken. Zelfs verscheidene ministers toonden hun ongenoegen. Dat leidde tot de vrijlating van de jonge journalist en een versoepeling van het gevangenisregime voor Kamaruddin en Kok. Advocaten en familieleden kregen de toelating de twee gevangenen te bezoeken.
Minister Zaid Ibrahim nam maandag ontslag omdat hij er niet in geslaagd was de meerderheid van zijn collega’s achter zijn verzet tegen de arrestaties te krijgen. Volgens hem laat de Veiligheidswet misbruik toe. “Als we de wet niet eerlijk kunnen toepassen, dan moeten we haar alleen gebruiken voor terroristen”, verklaarde Zaid.
Het beleid van premier Abdullah, die beloofd heeft in 2010 zijn mandaat neer te leggen, wordt ook binnen zijn eigen partij steeds meer in vraag gesteld. Partijgenoten hopen dat een nieuwe aanvoerder het tij kan keren. Abdullah heeft het vooral moeilijk sinds zijn machtige voorganger Mahathir Mohamad bekend maakte dat hij terugkeert naar de actieve politiek.
Actiegroepen, politici, religieuze bewegingen en gewone burgers organiseren kaarsenwakes uit protest tegen de arrestaties en de inzet van de veiligheidswet. De Maleisische balie, die meer dan 13.000 advocaten in het land vertegenwoordigt, houdt op 20 september een spoedoverleg om te bekijken hoe ze zal reageren.