Vertrek president maakt toekomst Jemen onzeker

Saleh, sinds 1990 president van Jemen, is met zijn vrijwillige afdanking een uitzondering in de Arabische wereld. Voordat hij president werd, was hij leider van Noord-Jemen, waar hij in 1978 door een militaire coup aan de macht kwam. Noord-Jemen en het door marxisten bestuurde Zuid-Jemen werden in 1990 samengevoegd. Het verenigde Jemen overleefde een afscheidingspoging door zuidelijke leiders in 1994.

Salehs termijn eindigt in september volgend jaar, maar volgens de grondwet zou hij nog een termijn van zeven jaar aan kunnen blijven. De president won de vorige verkiezingen met een meerderheid van 96 procent. Volgens oppositieleiders was er echter gesjoemeld met de uitslagen.

Het is nog niet zeker dat Saleh uit de politiek verdwijnt. Verschillende leiders binnen het regerende Algemene Volkscongres (PGC) dringen erop aan dat de president zich opnieuw kandidaat stelt of beschikbaar blijft voor de partij. Het PGC zou volgens hen eerst weer geloofwaardig moeten worden. Die geloofwaardigheid liep een deuk op door diverse financiële en bestuursschandalen. Anderen binnen de partij hopen op nieuw, jong leiderschap. Zij kunnen het voortouw nemen in hervormingen, zegt PGC-leider Yasser al-Awadhi.

Het land heeft politieke en economische hervormingen nodig, zegt politiek analist Mohammad al-Sabri. Een sterke maatschappij is essentieel voor een democratisch systeem. We hebben democratie, maar die is aangetast. De vrijheden nemen steeds verder af. De regering zal moeten inzien dat ze de afgelopen jaren gefaald heeft.

Sommige politici zien in de toekomst in een alliantie van het PGC en oppositiepartij Islah. Die twee partijen vormden een alliantie tot 1994. Leiders van beide partijen moeten zich realiseren dat een goede verhouding belangrijk is voor de democratie en stabiliteit in het land, zegt analist Nasr Mustafa. We moeten de ontwikkeling van de democratie in Jemen aanmoedigen, anders wordt het land weer een dictatuur.

De mogelijke politieke veranderingen bieden ook weer nieuwe kansen aan het zuiden van Jemen. Vorige week koos de Socialistische Partij van Jemen Yassin Saeed Noaman, een voormalig politiek leider uit het zuiden, als algemeen secretaris. Noaman werd na de burgeroorlog in 1994 verbannen.

Sommige politici vrezen dat de partij uit het zuiden opnieuw separatisme zal gaan aanmoedigen. De inwoners van het zuiden vinden dat ze door de regering achtergesteld worden. (JS/PD)