Wereldbank vergeet armen, zegt Wereldbank

In amper twee op vijf landen die leningen kregen van de Wereldbank, steeg het inkomen per inwoner in de voorbije vijf jaar onafgebroken. Voor de afgelopen tien jaar slaagt maar één op vijf landen voor die test, schrijft de Onafhankelijke Evaluatiegroep (IEG) in een donderdag verschenen rapport. Bovendien doen succesvolle investeringen soms de inkomensongelijkheid toenemen, waardoor de armste bevolkingslagen van een kale kermis thuiskomen.

De Wereldbank investeerde de voorbije jaren bijvoorbeeld in transportinfrastructuur voor olie in Georgië. Dat gaf het land een groeistoot, maar creëerde nauwelijks banen. Ook in Madagascar legde de Bank zich toe op sectoren met een groot potentieel die snel resultaat lieten zien maar het armoedecijfer nauwelijks deden zakken.

“De Bank heeft veel landen geholpen hun groei aan te zwengelen door beter economisch beheer, maar die strategieën hebben niet altijd genoeg uitgehaald om armen meer kansen op werk te bieden en hun levensomstandigheden te verbeteren”, schrijven de experts van de IEG. Dat is harde zelfkritiek, want de Bank wil zich expliciet inzetten voor armoedebestrijding. “De uitdaging bestaat erin veel grotere aantallen armen te doen profiteren van brede groei”, oordeelt Vinod Thomas, directeur-generaal van de IEG.

De Wereldbank moet zich tegelijk toeleggen op initiatieven die de economische groei bevorderen en op armoedebestrijding, oordeelt IEG-baas Thomas. Dat geven de cijfers op zich ook al aan: de landen die het hardst groeien, voeren meestal een intelligent economisch beleid en hebben tegelijk het beste sociaal beleid. De IEG vindt dat de Wereldbank zich onder meer tot doel moet stellen de productiviteit in arme streken op te krikken en initiatieven uit te denken die meer arme mensen doet doorstromen naar veelbelovende industriële sectoren. Er moeten ook duidelijkere verbanden komen tussen economische projecten en onderwijs, gezondheidszorg en milieubescherming.

Critici van de Wereldbank vinden in het rapport munitie voor veel fundamentelere kritiek. Volgens hen illustreren de onderzoeksresultaten dat een beleid dat inzet op privatiseringen en export weinig mensen vooruit helpt, zelfs als de beloofde groei er komt. “Bolivia is een interessant voorbeeld”, zegt Sameer Dossani van 50 Years is Enough, een netwerk van actievoerders die radicale veranderingen willen bij de Wereldbank en het IMF. “Het land werd verplicht zijn aardgasvelden en andere grondstoffenvoorraden te privatiseren. Dat kwam in gronde neer op een groot cadeau aan internationale oliemaatschappijen. De Boliviaanse economie groeide, maar Bolivia bleef wel het armste land van Zuid-Amerika.”

“Het rapport roept de Bank niet op van koers te veranderen, maar impliciet geeft het toe dat de Bank, het Internationaal Monetair Fonds en andere ontwikkelingsfinanciers gefaald hebben om de voorbije kwarteeuw substantieel bij te dragen tot de vermindering van de armoede”, vindt Doug Hellinger van de Group for Alternative Policies, een ontwikkelingsdenktank in Washington.

De directie van de Wereldbank zegt dat ze de resultaten van de studie aanvaardt. “We zijn van plan hieruit te leren”, zegt Vikram Nehru, directeur Economisch Beleid en Schuldenlast bij de Bank. IPS MDG1 MDG8 (PD/MC)