Stervende bomen brengen leefbaarheid van steden in gevaar

Bomen beschermen steden wereldwijd tegen de gevolgen van de klimaatverandering. Maar de gezondheid en het voortbestaan van bomen in de steden worden bedreigd, zo blijkt uit een internationale studie in het wetenschappelijk tijdschrift Nature Climate Change.

De studie brengt de gevolgen van verwachte temperatuurstijging en veranderende neerslag in kaart voor meer dan drieduizend boomsoorten in 164 steden over de hele wereld. Daaruit blijkt dat populaire soorten zoals kersenbomen, eiken, esdoorns, populieren, dennen, lindes en kastanjes bijzonder kwetsbaar zijn voor de gevolgen van de klimaatverandering.

‘We waren verrast dat in elke onderzochte stad ongeveer de helft van de boomsoorten nu al te maken krijgt met omstandigheden die ze in gevaar brengen’, zegt bioklimatoloog Manuel Esperon-Rodriguez van de Universiteit van Western Sydney in Australië. ‘En tegen 2050 loopt gemiddeld 65 procent van de soorten in elke stad gevaar.’

Verkoeling

De bevindingen zijn zorgwekkend, zeggen de onderzoekers, omdat bomen steden leefbaar houden naarmate de temperaturen stijgen. Bomen en struiken absorberen niet alleen CO₂, ze koelen ook hun omgeving door schaduw en door water dat ze via hun wortels oppompen weer af ​​te geven.

Volgens Esperon-Rodriguez spelen ze zo een belangrijke rol voor 4,2 miljard mensen – meer dan de helft van de wereldbevolking. ‘Dat verkoelende effect verhoogt voor de mens het comfort en vermindert het energieverbruik voor koeling. Ze zuiveren bovendien lucht en water, herbergen inheemse dieren en stimuleren de mentale gezondheid en welzijn.’

Aangetast

Maar het veranderende klimaat vermindert hun verkoelend effect, zegt medeauteur Jonathan Lenoir van het Franse Nationale Centrum voor Wetenschappelijk Onderzoek (CNRS).

‘Tijdens droogte of hittestress kunnen bomen stoppen met “transpireren” om weefselschade te verminderen’, zegt Lenoir. ‘Met andere woorden: op het moment dat we de natuurlijke airconditioning van bomen het hardst nodig hebben, kan deze uitschakelen.’

Het is daarom volgens de wetenschappers belangrijk om soorten te kiezen die bestand zijn tegen toekomstige klimaatomstandigheden, en zo de gezondheid van de stadsbossen en hun verkoelende invloed zoveel mogelijk te garanderen.

Hitte-eilandeffect

Daarnaast kan ook een goede stadsplanning de bestaande bomen helpen om te overleven, door verharding zoveel mogelijk te vermijden.

‘Het hitte-eilandeffect in de stad leidt tot hogere temperaturen, maar meer bomen en struiken in stedelijke gebieden helpen dat effect te temperen’, zegt Esperon-Rodriguez. ‘Het is dus erg belangrijk om grote bomen en struiken op hun plaats te houden om hun cruciale rol te vervullen.’