Museumbezoek in Kampala

Mijn leraar Nederlands/geschiedenis zaliger zei altijd in zijn lessen: “wil je een representatief beeld krijgen van een samenleving van een andere cultuur, ga dan hun kerkhof bezoeken.”

Ook al overkomt het me wel eens om zijn raad op te volgen, toch geef ik de voorkeur aan een museumbezoek. Dat vind ik altijd veel sprekender. Al was het maar omdat er ook levende mensen zijn.

Het Nationaal Museum van Oeganda is ook meteen het enige. De instelling heeft dus de zware taak om met zijn erg beperkte middelen zoveel mogelijk dimensies van het land weer te geven. Geen makkelijke opdracht. Maar het resultaat is wel erg boeiend. Ook al zijn er enerzijds duidelijk nog grote hiaten, en krijg je anderzijds de indruk dat het toch wel een ongerijmd zootje onderwerpen bijeen is.

De vitrines zijn beroerd door generaties scholierenhanden en -snoeten, te oordelen naar de morsige staat waarin ze verkeren. Een vitrinekast waar de lamp van is gesprongen blijft gewoon donker, en die onderdelen van de expositie blijven dan ook onbekend voor de bezoeker. Een deel van de tentoonstellingsruimte wordt zonder enige gêne benut om afgedankte tafels en maquettes opeen te stapelen. Het onderscheid tussen mannelijke en vrouwelijke kunne  wordt op de WC-deuren wel erg onverzorgd gemaakt. Voilà, daarmee is al het storende er ineens uitgegooid en ben ik daar al van af. Want voor de rest heb ik er mijn ogen uitgekeken, en voelde de tijd niet voorbijgaan.

Aan thema’s ontbreekt het alleszins niet. De grootste aandacht gaat naar traditionele ambachten, culturen en gewoontes. Zo vind je er een mooi uitgewerkte verzameling muziekinstrumenten, hoofdtooien, wapens, een grote collectie gebruiksvoorwerpen, precies dat wat je in een museum verwacht, reminiscenties aan het museum van Tervuren van in mijn jeugd inbegrepen.

De moderniteit wordt ingeleid met een Ford-T uit 1925, om dan verder te gaan met woudontginning, mijnbouw, transport en energie, malaria-bestrijding en… Olympische spelen.
Onderwerpen zat voor een beknopte foto-impressie!

Foto 1

“Menselijk leven en zijn omgeving, 1 miljoen jaar geleden”. Ik heb heel aandachtig de installatie afgespeurd naar de Bijbelse slang, maar kon ze toch niet vinden.

Foto 2

Authentieke zwart-wit foto’s zijn één van de schatten van het museum. Een traditionele heelster verzorgt een patiënt.

Foto 3

De grondstoffenroof van het kolonialisme wordt slechts sporadisch en heel impliciet belicht.

Foto 4

Kodachrome dias: zo overgekomen uit het Engeland van de jaren veertig. Niet voor verzienden!

Foto 5

“Er is geen traditie van representationele kunst in Oeganda. Deze figuur werd gemaakt voor een county show 25 jaar geleden”. Er staat echter niet bij in welk jaar dat was. Kan goed 50 jaar geleden zijn.

Foto 6

Sommige objecten zijn bijzonder intrigerend, maar je komt er niet achter waar ze ooit kunnen hebben voor gediend.

Foto 7

Wist je dat uit een strook boomschors van een halve meter breed uiteindelijk een lap schorsdoek van meer dan twee meter breed kan worden gewonnen door ze te bewerken met verschillende hamertypes? Ook het lettertype is een antiquiteit op zich.

Foto8

Een goed bewaarde Ford-T uit 1925 vormt het pronkstuk van de afdeling moderne tijden, te oordelen naar zijn centrale opstelling. Het opschrift “niet storen aub” doet mij me inbeelden dat er een koppeltje ligt in te vrijen.

Foto 9

In de afdeling Olympische Spelen prijkt ook de affiche van de 7^de Olympiade van Antwerpen in 1920.

Foto 10

Er is geen afdeling kunst. Er staan welgeteld twee moderne beeldhouwwerken, en twee schilderijen. Het eerste schilderij is alleszins bijzonder geslaagd.

Foto 11

Het tweede schilderij lijkt eerder een grap: een gebronsde Koningin Elisabeth getooid in een klassieke Oegandese feestjurk met de karakteristieke schoudervleugeltjes.

Foto 12

Gelukkig is het verschil tussen de toiletten voor mannen en vrouwen goed aangeduid. Ik heb de mannetjes-WC makkelijk gevonden.

Foto 13

De tuin van het museumgebouw is ingericht als een soort van Bokrijk. Traditionele hutten uit alle streken staan er naast elkaar opgesteld. Je moet wel erg goed kijken om de verschillen te zien.

Foto 14

Jammer genoeg kan je maar in enkele hutten in. De meeste hebben een moderne deur met slot.

Foto 15

De maan wordt afgebeeld zoals je haar in de tropen ook echt ziet: als een bootje, eerder dan als de rechtopstaande sikkel die we van onze meer noordelijke breedtegraden gewend zijn.

Foto 16

De bouwtechnieken voor hutten van edellieden zijn indrukwekkend.