Ooit kwamen ze zelf als vluchteling naar België, nu helpen ze Oekraïense vluchtelingen. Hoe vergelijken deze hulpverleners hun eigen ervaringen met wat vandaag gebeurt? Voor MO* getuigen ze over verlies, veerkracht en de stap van vluchten naar helpen. Vandaag: Derya uit Turkije.

Lid zijn van een vakbond is bij ons een formaliteit, maar vraagt in Turkije steeds meer moed. De Turkse vakbondsvoorzitster Arzu Çerkezoğlu staat mee op de barricaden voor werknemers, al maken intimidatie, arrestaties en corruptie dat moeilijk. ‘De gevolgen van onze acties nemen we er gewoon bij.’

‘Dit overstijgt letterlijk het menselijk voorstellingsvermogen’, zegt Midden-Oostenkenner Heiko Wimmen over de humanitaire situatie in Noord-Syrië. Al voor de aardbeving was de nood er al torenhoog. ‘Het gaat om honderdduizenden oorlogsvluchtelingen, die letterlijk niets meer bezitten.’

Zes jaar na de genocide is het voor de vele Jezidische vluchtelingen nog altijd onmogelijk om terug te keren naar hun thuis in het Iraakse Sinjar, een plek die deze week opnieuw onder zware Turkse bombardementen kwam te liggen. MO* sprak met  de Nederlandse journaliste Brenda Stoter Boscolo, die een boek schreef over de genocide die ...

Hij bedacht de EU-Turkijedeal, maar nu is Gerald Knaus onthutst: Europa voert een antimigratiebeleid waar zelfs Donald Trump zich niet aan zou wagen, vindt hij. Voor Knaus is het vijf óver twaalf. Hij pleit voor directe bezinning en een nieuw akkoord met Turkije.

‘Europa heeft niet de luxe om weg te kijken’, meent Willem Staes, beleidsmedewerker Midden-Oosten bij 11.11.11., over het Turkse offensief in Noord-Syrië. ‘Er is de morele verantwoordelijkheid, maar vooral, zijn er ook vitale Europese belangen die op het spel staan.’

In Turkije heeft het opheffen van de noodtoestand het vrije woord niet teruggebracht. Romanschrijfster Asli Erdogan, die in 2016 na een wereldwijde campagne de Turkse cel kon verlaten, wisselde haar stek aan de Bosporus noodgedwongen voor een plek in Frankfurt. De vrijheid heeft ze er nog niet gevonden. 

In zijn recente boek “Het Koerdisch Utopia” noemt Ludo De Brabander zichzelf geen onbevooroordeelde toeschouwer. Lees: hij is fan. Maar hij houdt het ‘unieke experiment’ van Rojava —het semi-autonome Koerdisch gebied in Syrië— wel kritisch tegen het licht. Want werkt dit ook echt? Wat bijvoorbeeld als de oorlogslogica wegvalt en het kapot ...

Meer dan negentig procent van de Turkse media is in handen van de staat en de sympathisanten van president Erdogan. Toch blijven onafhankelijke journalisten, ondanks de repressie, timmeren aan de weg naar meer democratie. MO* sprak met Gürkan Özturan van het burgerjournalistiekplatform Dokuz8news.

Fréderike Geerdink bracht een jaar door bij de PKK en leerde de Koerdische beweging kennen als geen andere buitenlandse journalist voor haar. Ze pende haar ervaringen neer in een boek.

MO* was op uitnodiging van PEN-Vlaanderen aanwezig bij de uitspraak in het proces tegen de regeringskritische Turkse krant Cumhuriyet. We spraken er met een van de 17 vervolgde medewerkers: Ahmet Şık, een kritische onderzoeksjournalist die begin maart, na meer dan een jaar in voorhechtenis, vrijkwam.

2018 zou wel eens een cruciaal waterjaar voor Irak kunnen worden. Dit jaar voltooit en vult buurland Turkije immers de Ilisu-dam op de toch al droge Tigris. Tine Danckaers sprak in Bagdad met de Iraakse minister van Water.