Brazilië wil meer geld halen uit zijn koffie

Brazilië produceerde in 2002 47,2 miljoen zakken koffie van zestig
kilogram, 39,8 procent van de wereldproductie, zo blijkt uit cijfers van de
Internationale Koffieorganisatie (ICO). 28 miljoen zakken werden
geëxporteerd als onverwerkte koffie of als oploskoffie. Dat is 19,3 procent
meer dan vorig jaar, maar toch daalden de inkomsten uit de koffieuitvoer
met 5,4 procent tot 1,25 miljard euro. De prijs van de ruwe koffieboon
bevindt zich op een historisch dieptepunt. Voor dezelfde hoeveelheid koffie
had Brazilië vijf jaar geleden nog het dubbele gekregen. In 1997 kostte een
zak koffie 258 euro, sinds 2000 slechts een derde van de prijs.

Om de financiële gevolgen van de koffiecrisis te milderen, wil Brazilië een
deel van de markt in gebrande koffie veroveren, vertelde de directeur van
de Vereniging van de Brazilaanse Koffieindustrie, Nathan Herskowicz, aan
IPS. Het alternatief (voor de dalende opbrengsten van onverwerkte koffie,
nvdr) is een verhoging van de toegevoegde waarde. Dat betekent dat er moet
worden gewerkt aan ons exportprofiel.

Momenteel beheerst Brazilië nauwelijks 0,6 procent van de markt in gebrande
koffie. De uitvoer bracht in 2002 5,5 miljoen euro op. Tegen 2004 moeten
dat cijfer op 27 miljoen euro worden gebracht, en tegen 2006 op 92 miljoen.
Dat heeft het Overheidsagentschap voor de Promotie van de Uitvoer beslist.

De internationale handel in gebrande koffie is per jaar 920 miljoen euro
waard en wordt gedomineerd door grote bedrijven in Duitsland, Italië en de
Verenigde Staten. Zij strijken twee derden van de opbrengsten op, hoewel er
in die landen geen enkele koffieplantage staat.

De Braziliaanse overheid hoopt intussen dat de lichte stijging van de prijs
voor ruwe koffiebonen eind 2002 zich doorzet. De stijging is het gevolg van
de reductie met veertig procent van de Braziliaanse koffieplantages. Die
vermindering van de oppervlakte hangt samen met een tweejarige cyclus in
productiviteit van de koffiestruik, maar ook met het feit dat de
koffieboeren te weinig geld hadden om hun plantages behoorlijk te onderhouden.

De huidige koffiebranders in Brazilië produceren vooral voor de
binnenlandse markt. Die situatie is nog een erfenis uit de koloniale
periode. Ook later zag Brazilië zich in de eerste plaats als exporteur van
grondstoffen, met als gevolg dat de verwerkende industrie een
technologische achterstand opliep en onmogelijk kon concurreren met de
Europese bedrijven. Die achterstand wordt nu stilaan ingehaald, aldus
Herszkowicz.

Het zal niet gemakkelijk zijn een marktaandeel in gebrande koffie te
veroveren, omdat de zes Europese en Noord-Amerikaanse bedrijven 60 procent
van de handel controleren. Brazilië wil zich daarom in de eerste plaats
richten op markten die niet verzadigd zijn - waar de koffieconsumptie nog
altijd toeneemt - zoals Oost-Europa, China en de rest van Azië. Een andere
interessante nichemarkt is de biologische koffie. De Braziliaanse
bedrijven hebben wel het nadeel dat ze minder makkelijk geld kunnen lenen
dan de concurrentie in de industrielanden, omdat de interestvoet in
Brazilië hoger ligt.