China maakt olieroute van Mekong

Milieugroeperingen roerden zich nadat op 29 december twee olietankers met 300 ton olie in een haven in de zuidwestelijke provincie Yunnan arriveerden. De olie kwam uit de noordelijke Thaise provincie Chiang Rai, meldde het Chinese staatspersbureau Xinhua en de tankers hadden de route via de rivier Mekong genomen.

Xinhua meldt dat “deskundigen zeggen dat de waterweg kan dienen als een alternatief voor de Straat van Malakka als route om olie te transporteren en de bevoorrading van Yunnan en het zuidwesten van China veilig te stellen.”

In 2004 werd de mogelijkheid om olie via de Mekong te transporteren voor het eerst geopperd. In 2006 maakte China bekend dat het plannen had om de toevoer van olie via de Mekong aanzienlijk te vergroten. In maart vorig jaar sloten Birma, Laos, Thailand en China een overeenkomst voor het maandelijks verschepen van maximaal 1.200 ton olie via de Mekong. China wil het transport echter uitbreiden tot 70.000 ton per jaar uit Thailand alleen.

“Die deal is in het geheim gesloten, zonder dat het publiek of mensen die in de buurt van de Mekong wonen, erbij betrokken zijn”, zegt Premrudee Daoroung, mede-directeur van Towards Ecological Recovery and Regional Alliance (TERRA), een milieugroep in Bangkok. “Dat laat duidelijk zien wie de baas is over de Mekong.”

Eerder al slaagde China erin de landen ten zuiden van Yunnan zover te krijgen dat ze de rivier uitdiepten door rotsen in de rivier op te blazen, zodat grote schepen konden passeren.

De angst voor olievervuiling is gebaseerd op ervaringen met vervoer van andere vrachten, zoals landbouwproducten, via de Mekong. “Sinds de Chiang-Yunnanroute hiervoor gebruikt wordt, vervuilen de vrachtschepen de rivier. Dat zorgt voor veel onrust onder de bewoners die bij de rivier leven”, zegt Pianporn Deetes, activist van het Zuidoost-Aziatisch Rivierennetwerk in Chiang Mai.

Langs de ruim 4.800 kilometer lange Mekong wonen ongeveer zestig miljoen mensen die van de rivier afhankelijk zijn voor voedsel, water en transport.

Dat China zijn toevlucht neemt tot de Mekong als nieuwe aanvoerroute voor olie, komt omdat het land steeds meer brandstoffen nodig heeft. De jaarlijkse olie-import van China wordt geschat op 140 miljoen ton en die hoeveelheid stijgt nog steeds. Ongeveer 70 procent van de olie wordt aangevoerd via de Zeeëngte van Malakka, een waterweg die inmiddels zijn maximale capaciteit heeft bereikt.

Het voornemen om olie via de Mekong te vervoeren, is een van de twee plannen van China om het olietransport via de Zeeëngte van Malakka te beperken. In april sloot China een overeenkomst met Birma, voor de aanleg van een oliepijpleiding tussen de Birmese haven Sittwe en Kunming, de hoofdstad van Yunnan.

De geplande pijpleiding liet om verschillende redenen de alarmbellen afgaan bij Birmese mensenrechtenorganisaties en milieugroeperingen. Het project zou het dictatoriale Birmese regime financieel steunen, milieuschade veroorzaken en de mensenrechten schenden.

“De pijpleiding zal dwars door Birma lopen. Dat betekent dat er sprake zal zijn van gedwongen verhuizingen en dwangarbeid, want de route loopt door dichtbevolkte gebieden”, zegt Wong Aung, woordvoerder van de Shwe Gas Beweging, een groepering die zich inzet voor de belangen van de Arakan-gemeenschap in Birma. De Arakans leven in de regio Sittwe.