Chinese boeren moeten Amerikaans handelstekort weg consumeren

De Chinese communistische leiders keurden vorige week een economisch vijfjarenplan goed dat de ongelijkheid tussen de Chinese steden en het platteland kleiner moet maken. De Amerikaanse minister van Financiën John Snow kan er niet over zwijgen tijdens zijn bezoek aan China deze week. De groei van het consumentisme (in China), heeft een rechtstreeks effect op wat ons het meest zorgen baart: het wereldwijde handelsonevenwicht, zei Snow tijdens een bezoek aan een plattelandsmarkt in de provincie Sichuan.

Washinton hoopt dat de koopkracht op het Chinese platteland, waar het gros van de 1,3 miljard Chinezen woont, de Amerikaanse export kan aanzwengelen. De handelsbalans tussen China en de VS is gevaarlijk scheef. China exporteerde vorig jaar voor 32 miljard dollar meer dan dat het invoerde. Dat handelsoverschot zou dit jaar verdrievoudigen tot 100 miljard.

Snow moedigde zijn Chinese collega’s aan om de koopkracht van de 800 miljoen Chinese boeren te stimuleren. Dat is precies wat de Chinese leiders van plan zijn met het vijfjarenplan dat het Chinese parlement straks moet goedkeuren. De blauwdruk die de leiders vorige week voorstelden, neemt afstand van een lange traditie van maximale economische groei. De komende jaren mikt China op een minder spectaculaire groei: zeven in plaats van negen procent, zeggen insiders. En nog belangrijker: op een herverdeling van de rijkdom.

President en partijchef Hu Jintao wil investeren in de gezondheidszorg en het onderwijs op het platteland en boeren minder belastingen laten betalen. De prijs van landbouwproducten zal opgekrikt worden en ook het milieu krijgt meer aandacht.

Voor de Chinese boeren is dat bijzonder goed nieuws: sinds China in de jaren 80 de bocht naar de vrije markt maakte, zagen zij het onderwijs, de gezondheidszorg en hun oude dag enkel duurder worden. Het gros van de 800 miljoen plattelandsbewoners blijft een hongerloon verdienen, terwijl de koopkracht in de steden dramatisch steeg. De komende jaren gaan de steden het platteland terugbetalen, en de industrie zal de landbouw compenseren, voorspelt Xin Ming, een medewerker op de studiedienst van de partij.

De verpaupering van het platteland staat in schril contrast met de bouwwoede in de Chinese steden. Na de Aziatische financiële crisis besloot Peking massaal te investeren in infrastructuurwerken: moderne steden, energiecentrales, fabrieken, luchthavens en snelwegen schoten als paddestoelen uit de grond. De vraag naar energie, staal, metaal en cement deed de prijzen op de wereldmarkt de pan uitswingen.

Het verhaal van groeiende overheidsinvesteringen is nu verleden tijd voor wat de steden betreft. In de drie jaar dat ze aan de macht zijn, streven president Hu Jintao en premier Wen Jiabao naar een tempering van de overheidsuitgaven. Het nieuwe vijfjarenplan bevestigt dat ze een rem willen zetten op de groei.

China slaat dus twee vliegen in één klap met het vijfjarenplan. De Communistische Partij versterkt zijn machtsbasis op het platteland - de sociale onrust bij de boeren werd stilaan een bedreiging. En twee: het neemt druk weg van de yuan. Zoals bekend eisen de Amerikanen dat de Chinezen de koers van hun ondergewaardeerde munt vrij laten. De goedkope yuan maakt Chinese goederen extra aantrekkelijk.

Een stijgende binnenlandse vraag remt de export effectiever af dan een duurdere munt, krijgt Snow nu te horen. In grote economieën is de invloed van de consumptie op de handelsbalans groter dan de aanpassing van de wisselkoersen., verklaarde Zhou Xiaochuan, de gouverneur van de Nationale Bank deze week in het tijdschrift Caijing. Een zwakke binnenlandse vraag zal het handelsoverschot nog erger maken. Dat willen we vermijden. Het klinkt de Amerikaanse minister van Financiën als muziek in de oren. (MM/PD)