Democratie en economie op ramkoers in India

Sinds het begin van de liberalisering van de Indiaanse economie, twee decennia geleden, hebben meer dan 150.000 kleine boeren zelfmoord gepleegd. Het land telt een groeiend aantal miljardairs, maar zeventig procent van de Indiase bevolking verdient nog altijd minder dan 35 eurocent per dag.
 
“India is niet enkel onderworpen aan economisch imperialisme door de geïndustrialiseerde landen, maar ook door de eigen elites”, stelt Amit Bhaduri, een prominent Indiaas econoom. Steeds meer organisaties en actiegroepen klagen die groeiende ongelijkheid aan. Ze plannen acties op 26 januari tijdens de wereldwijde actiedag van het Wereld Sociaal Forum.
“Wij doen mee met de Global Day of Action om te protesteren tegen de plannen van de overheid om de kustregio open te stellen voor investeringen in de toeristische sector en andere industrietakken,” zegt de voorzitter van de Kerala Fishworkers Union, een vissersvakbond uit het zuiden van India. “De projecten bedreigen de traditionele visserij.” Hij hoopt dat er door de internationale samenwerking tijdens de actiedag meer druk komt op New Delhi om de plannen terug te schroeven.
De strijd van de vissersbond is maar één van de vele lokale en regionale protesten in India en andere Aziatische landen. In Mumbai is een betoging gepland rond het grote aantal zelfmoorden onder boeren, terwijl in Bangladesh 10.000 mensen zullen betogen voor veilige huisvesting. In Pakistan wordt dan weer gemanifesteerd tegen kernwapens. “Het is interessant hoe elke actiegroep de Global Day of Action op een eigen unieke manier invult,” zegt Jai Sen van het Indiase Centre for Critical Action in Movement (CACIM).

Speciale Economische Zones

Eén van de thema’s die in India die veel verzet oproepen, zijn de zogenaamde “Speciale Economische Zones” (SEZ), die de Indiase regering de laatste jaren opzet om investeerders te lokken en de industrialisering aan te zwengelen. India haalde daarvoor de mosterd in China, dat een gelijkaardig beleid voerde in de jaren tachtig. De zones zijn enclaves waar men investeerders in de watten legt met soepele belastingsregimes en het niet te nauw neemt met de arbeids- en milieuwetgeving.
De critici wrijven de Speciale Economische Zones vooral aan dat ze boeren verplichten om hun land te verkopen, en dat het niet de lokale bevolking, maar de overheid en de bedrijven zijn die eraan winnen. “Het zijn in wezen vaak armoede-deals,” zegt Aseem Srivastava, een onafhankelijke onderzoeker. “Ontwikkelaars hopen goedkoop land te kunnen kopen, er een minimale infrastructuur aan te leggen en het vervolgens opnieuw te verkopen. Volgens de SEZ-wet moet amper 35% van het areaal van een zone daadwerkelijk voor industriële ontwikkeling gebruikt worden.”
De groeiende protesten slaan aan en alvast één groot SEZ-project bij Nandigram in West Bengalen is geannuleerd. Ook in andere delen van India zijn projecten voorlopig opgeschort. In de toeristische trekpleister Goa slaagde de anti-SEZ beweging er zelfs in om de wetgeving helemaal te doen schrappen.