Gerecht blijft onverschillig voor vrouwensmokkel

La Morada, één van de bekendste Chileense vrouwenorganisaties, heeft een geruchtmakend proces aangespannen tegen Anita Alvarado. Deze vrouw, een beroemdheid in Chili, werkte ooit in Japan als prostituée en werd multimiljonair met haar memoires, muziek en een film over haar leven. De vrouwenorganisatie klaagt Alvarado aan voor vrouwenhandel. Vorige week sloot de Raad voor de Staatsverdediging van de regering zich aan bij de wettelijke strijd tegen de ‘Chileense geisha’. Alvarado verscheen vorig jaar in een televisieprogramma als een maffialid dat jonge Chileense vrouwen ronselde om hen naar Japan te brengen.

La Morada hoopt dat het proces de Chileense samenleving tot bezinning brengt. Volgens Patsilí Toledo, aanklager en lid van La Morada, is vrouwenhandel nergens in Zuid-Amerika een groter probleem dan in Chili. De meeste gesmokkelde of verkochte Chileense vrouwen komen terecht in West-Europa, Azië en Noord-Amerika. Ook worden Colombiaanse, Peruaanse en Braziliaanse vrouwen gedwongen om zich te prostitueren in het land. Toledo vindt dat de overheid een actievere rol moet spelen bij de aanpak van de georganiseerde vrouwenhandel. ‘‘Als er geen overheidsaanpak is, zal niemand de vrouwen verdedigen.’’

Het is wel degelijk de georganiseerde misdaad die verantwoordelijk is voor de handel in en het seksueel uitbuiten van vrouwen, zegt Toledo. De smokkelaars lokken de vrouwen naar een ander land met de vooruitzichten van een baan met een goed salaris. Eenmaal op de plek van bestemming aangekomen pakken de smokkelaars de vrouwen hun paspoorten af, dwingen hen te werken in de prostitutie en nemen hun salaris af. Ze dreigen met geweld of met het vooruitzicht dat ze de autoriteiten zullen inlichten over hun illegaal verblijf. Ook ontvoeringen zijn niet ongewoon.

Vijftig procent van de buitenlandse vrouwen die werken in nachtclubs en aanverwante gelegenheden in Santiago, zijn onder die voorwendselen geronseld. Dat blijkt uit onderzoek van La Morada en het plaatselijke Vrouweninstituut. Chili is in vergelijking met veel buurlanden economisch stabiel. Dat maakt het land een gewilde eindbestemming voor mensensmokkelaars, die een goed salaris in het vooruitzicht kunnen stellen.

Niet alleen de ‘import’ en ‘export’ van vrouwen is een probleem. Ook binnen Chili worden vrouwen gesmokkeld. De diversiteit in geografie en bevolking zorgt voor een grote variëteit in uiterlijke kenmerken. Het ‘exotische’ uiterlijk van een vrouw uit een verre streek in het land wordt bijvoorbeeld als een meerwaarde beschouwd. Een probleem is dat mensenhandel binnen de landsgrenzen niet strafbaar is.

María Eugenia Ruiz-Tagle, sociologe bij het niet-gouvernementele Vrouweninstituut deed samen met Toledo onderzoek naar vrouwenhandel en de seksindustrie. Volgens haar is overal een markt voor, zo lang er maar iemand wil betalen – ook als het ‘product’ een mens is. Ruiz-Tagle wijst op de in Chili heersende machismocultuur. “Zo wordt er vaak gezegd: ‘ze wist best waar ze mee bezig was’, of ‘ze deed het omdat ze het zelf wilde’. Zo is de mentaliteit in Chili,” stelt de sociologe.

“Het is hoog tijd voor een krachtige wetgeving,” zegt Ximena Zavala, de directrice van het Vrouweninstituut. “En ook voor meer onderzoek en bewustwording. Er zijn weinig cijfers bekend over vrouwenhandel. De ogen zien niet in Chili en dus voelen de harten niet . Het resultaat daarvan is de straffeloosheid van smokkelbendes.” Intussen heeft Chili het Protocol van Palermo tegen mensensmokkel ondertekend. “Een goed teken. Maar het zal nog lang duren voor de verschillende instanties die het probleem zouden moeten aanpakken de krachten bundelen.”
(KS/MM)