Kenianen verhongeren, maar niet door voedselgebrek

De gewone mensen in deze regio’s [waar hongersnood heerst] bevestigen ons dat het voedsel te duur voor hen is, zegt Wangui Mbatia van Bunge la Mwananchi, Kiswahili voor ‘Burgerparlement’.

Bunge la Mwananchi heeft een campagne opgestart - met een wit lint als symbool - die de overheid oproept om de prijs van een zak unga (maïsmeel) van twee kilo te verlagen naar zo’n 34 eurocent (30 Keniaanse shilling). Momenteel moet een Keniaan er bijna 60 eurocent voor neertellen. Volgens de ngo kan de prijsverlaging er komen door de taksen op voedsel en vooral op maïsmeel te verminderen of af te schaffen.

Vorig jaar schafte de regering onder druk van vrouwelijke parlementsleden de BTW op maandverband af om dat voor meer vrouwen beschikbaar te maken. Wat kan voor maandverband, moet ook kunnen voor unga en andere basisproducten, redeneert de ngo. Het inkomstenverlies zou kunnen worden goedgemaakt door de taksen op niet-essentiële producten als sigaretten en bier te verhogen.

In december riepen de Keniaanse autoriteiten de hongersnood - een gevolg van de droogte - uit tot nationale ramp. President Mwai Kibaki deed een internationale oproep voor voedselhulp om meer dan drie miljoen mensen van de hongersnood te redden. Noordoost-Kenia is er het ergst aan toe. Eerder deze maand waarschuwde het hoofd van het VN-Wereldvoedselprogramma, James Morris, dat zijn agentschap door zijn voorraden begint te zitten om Kenianen te voeden.

Volgens Wangui Mbatia is dit soort noodhulp echter maar een gedeeltelijke oplossing. Zij willen een meer holistische aanpak, met name de verlaging van de voedselprijzen. Zijn ngo heeft afdelingen over het hele land en houdt momenteel burgereducatieprogramma’s om steun te verwerven voor de BTW-verlagingscampagne. Ze plannen ook vredevolle acties om de aandacht van de autoriteiten te trekken.

Het is onethisch dat een regering taksen heft op basisproducten die de levens van zijn burgers kunnen redden, zegt ook John Kinuthia, een actievoerder die opkomt voor consumentenrechten.

Maar zou het afschaffen van de taksen volstaan? Fredrick Muthengi van het Instituut voor Economische Zaken, een burgerrechtengroep uit Nairobi, heeft er zijn twijfels over. Zelfs als de taksen op basisvoedsel verminderd of helemaal afgeschaft worden, is het belangrijk dat je een instantie hebt die regulerend optreedt en een maximumprijs stelt op de goederen die worden verkocht, zegt hij. Volgens hem heeft Kenia nood aan een sterke consumentenorganisatie die protesteert tegen prijsstijgingen.

Hij stelt ook voor dat de regering naast het afschaffen van de BTW op basisvoedsel ook subsidies voorziet voor de productie van voedsel voor plaatselijke consumptie. Momenteel bestaan er geen subsidies op zaden, meststof en verdelgingsproducten. (ADR/MM)