Malawisch water heeft scherpe tanden

De Shire is de langste rivier van Malawi en loopt uit het meer van Malawi 400 kilometer zuidwaarts naar de Zambezi-rivier. Ongeveer 44.000 mensen in het gebied drinken, baden en koken met water uit de Shire. Hoeveel krokodillen er zijn weet niemand precies, maar dodelijke ongelukken zijn schering en inslag. “In sommige gebieden schatten de bewoners het aantal doden op bijna drie per maand”, staat in de editie 2006 van het Human Development Report van het Ontwikkelingsprogramma van de Verenigde Naties.

De vijftigjarige Agnes Wilson kan haar aanvaring met een krokodil zeven jaar geleden gelukkig nog navertellen. “De krokodil viel aan net toen ik mijn emmer in het water had laten zakken. Het beest probeerde me naar het diepe deel van de rivier te trekken, maar ik werd gered door enkele mannen die net voorbijkwamen. Ik heb meer geluk gehad dan de anderen.” Wilson verloor wel het gebruik van haar rechterarm.

Ondanks de traumatische ervaring keert de vrouw elke dag terug naar de rivier. Ze heeft niet echt de keuze, de dichtstbijzijnde pomp is nog altijd vijftien kilometer verwijderd. “Ik heb met het risico leren leven”, zegt ze, “Ofwel sterf ik van de dorst, of ik sterf wanneer ik water ga halen.”

VN-verdrag beschermt krokodillen

De dorpoudsten in het zuiden van het land, vooral in de vallei van de Shire, beschuldigen de regering ervan zich meer te bekommeren over het welzijn van de krokodillen van dat van de mensen. Malawi heeft het Verdrag over de Internationale Handel in Bedreigde Diersoorten ondertekend, dat beperkingen oplegt aan het doden van krokodillen. Voor de ondertekening van het verdrag in 1982 werden elk jaar 800 krokodillen gedood. Nu zijn het er nog maar 200.

Volgens James Longwe van de ngo WaterAid tellen sommige dorpen al lang niet meer hoeveel mensen door de krokodillen worden opgepeuzeld. Zijn organisatie bouwt onder meer hevelsystemen en dijken om de oeverbewoners toegang te geven tot krokodilvrijwater. “We hebben al 18.000 mensen aan veilig water geholpen. Tegen 2011 hopen we hetzelfde te doen voor 44.000 mensen met gelijkaardige problemen.”

In de Shire-rivier wonen naast krokodillen nog andere gevaarlijke beestjes. Het VN-kinderfonds UNICEF registreerde er in drie maanden in 2006 meer dan 4000 gevallen van cholera, een bacteriële aandoening die wordt overgebracht via besmet water. Om daar wat aan de toen maakte de VN-organisatie er een prioriteit om scholen en gezondheidscentra in de streek van veilig drinkwater en schoon sanitair te voorzien.

Ondanks de problemen is Malawi er nu al in geslaagd het aandeel mensen zonder toegang veilig drinkwater te halveren. In 1992 had 47 procent van de mensen toegang tot drinkwater, in 2006 75 procent. De halvering van het aandeel mensen zonder toegang tot veilig drinkwater tegen 2015 is een van de acht Millenniumdoelen van de Verenigde Naties.