Somber vooruitzicht voor de Zwarte Zee

Zes Russische schepen vergingen in de storm, die op 11 november met windsnelheden boven de 100 km/u op de golven van de Straat van Kerch woedde, tussen de Zwarte Zee en de Zee van Azov. Er zijn 43 overlevenden en intussen 3 officiële doden, maar er worden nog 20 mensen vermist.
Een van de schepen, de Volganeft-139, was een olietanker met 4000 ton benzine, waarvan de helft al gelekt zou kunnen zijn. Twee andere schepen vervoerden zwavel, en ondanks de eerdere geruststelling dat de containers veilig gesloten zouden zijn, blijken ze nu al 2500 ton gelekt te hebben. Een ander schip, Volganeft-123, was nergens geregistreerd en bestond officieel dus niet eens.
“Er is geen echte samenwerking,” zegt Alexey Kiselez, een campagnevoerder van Greenpeace, “alleen beschuldigingen over en weer tussen Oekraïne en Rusland over wie moet betalen.” Schattingen over de schade durft niemand te maken, maar meer dan 30.000 vogels zijn al dood gevonden en er is bezorgdheid over het lot van de vispopulatie, de dolfijnen en het plankton.
Schoonmakers zijn onderweg, maar de benzine zinkt langzaam naar de zeebodem. Als de watertemperatuur in de zomer weer toeneemt, kan de olie weer boven komen en de populaire badplaatsen aan de Zwarte Zeekust bedreigen, volgens Kiselez.
De Oekraïners hebben hun kustlijn – die minder was beschadigd – al grotendeels schoongemaakt, maar dat geldt niet voor Rusland. De autoriteiten werken niet mee, zegt het hoofd van de energieafdeling van Greenpeace Rusland, Vladimir Tchouprov. “Wij hebben ze een schadeplattegrond gepresenteerd, maar die werd geweigerd. De politie houdt onze expeditie nu tegen, we mogen de situatie niet meer in kaart brengen”, zegt hij. “Schoonmaken vinden ze niet meer interessant, de media zijn verdwenen.”
Volgens premier Janoekovitsj van Oekraïne moeten de internationale navigatieregels worden geïntroduceerd in de zeestraat. Een achterliggende prioriteit voor de Oekraïners is het bepalen van de exacte grens met Rusland. Die is nu zo vaag omschreven dat een goede controle op vaarbewegingen moeilijk is, zeggen ze.
Gewoonlijk wordt de cargo van rivierschepen overgeladen op zeeschepen, vanwege de zeestormen, maar velen geloven dat de scheepskapiteins het vooral doen om havenbelasting te vermijden, evenals de grenscontroles op hun smokkelwaar. Daarom dringt Oekraïne er bij Rusland op aan dat de Russische kapiteins voor de milieuschade opdraaien.
Oleg Mitvol, van de Russische Dienst voor Grondstofgebruik, beschuldigt Oekraïne daarentegen van nalatigheid en het uitblijven van tijdige stormwaarschuwingen, maar dat wordt weersproken door de Oekraïense minister van Transport en Communicatie, Mykola Rudkovskyy. De autoriteiten zouden verschillende waarschuwingen hebben geuit, maar de Russische schepen hebben ze zelf genegeerd.