Steeds meer landen willen een ban op clusterbommen

Clusterbommen worden vanuit de lucht gelanceerd en versplinteren zich tot honderden kleine bommetjes. Ze worden militair ingezet om te vermijden dat vijandelijke troepen een groot landoppervlak zouden doordringen. Jaren na de lancering vormen deze bommen echter een blijvende bedreiging voor de burgers. Kinderen zijn vaak de eerste slachtoffers omdat ze de bommetjes vaak zien als speelgoed.
Onderzoek in opdracht van de ngo Handicap International wijst uit dat maar liefst 98 procent van de slachtoffers burgers zijn. Het gaat naar schatting over 14.000 mensen uit 25 verschillende landen. Steeds meer landen zijn van mening dat de schade die clustermunitie aanricht, buiten verhouding is. In februari dit jaar kwamen 46 landen bijeen op het Oslo-proces, gericht op het bannen van clustermunitie en het verzamelen van relevante expertise. Momenteel loopt in Wenen de derde conferentie van het Oslo-proces. 80 vaste landen en 46 nieuwe delegaties nemen deel aan de conferentie en zullen een tweede ontwerp bespreken van het definitieve verdrag dat eind 2008 wordt ondertekend.
Deze week zal voornamelijk onderhandeld worden over het verbod op - en de definitie van clustermunitie. Sommige vertegenwoordigers zullen een uitzondering op de ban bepleiten voor explosieven met een zelfvernietigend mechanisme. Deze landen (Duitsland, Frankrijk, Finland, Italië, Japan,…) hebben vaak een stevig uitgebouwde voorraadkast aan dergelijke varianten op de clusterbom. Andere landen hopen op een omschrijving van voorwaarden waarbinnen het gebruik wel is toegestaan of een ruime transitieperiode om hun stock onklaar te maken. Hiertegenover staan landen die zelf sterk gebombardeerd werden, zoals Afghanistan, Libanon, Libië en Laos. Zij pleiten voor een totale banvloek op de wapens.
De conferentie krijgt een duw in de rug van de Cluster Munitie Coalitie, een consortium van 200 ngo’s waaronder Handicap International, Human Right Watch, Landmine Action.  Zij hopen dat de deelnemende landen tevens aandacht schenken aan de humanitaire gevolgen van de wapens en doen een oproep aan alle staten die ooit clustermunitie gebruikten, om de getroffen gemeenschappen bij te staan.
België heeft steeds een voortrekkersrol gespeeld in de diplomatie inzake clusterbommen. In Libanon zijn de Belgische troepen sterk aanwezig bij het ontmantelen van de submunitie. Internationaal geniet ons leger een goede naam voor haar ontmijningsexpertise en die naam het versterken door positie in te nemen tegen clusterbommen. Ons land keurde reeds -in weerwil van de binnenlandse wapenindustrie- een wet goed om tegen de lente van 2009 zijn stock te vernietigen. Het voorbeeld werkt inspirerend want vandaag stemt het Oostenrijkse parlement een wet die het gebruik en de verkoop van clusterbommen verbiedt.
In februari en mei 2008 volgen de twee laatste conferenties, respectievelijk in Wellington en Dublin. De ondertekeningsceremonie volgt eind 2008 in Oslo.
Maandag 3 december, op de vooravond van de conferentie, viel de symbolische 10de verjaardag van de ondertekening van het Verdrag over het Verbod op Antipersoonsmijnen. Dit dossier wordt vaak gelinkt aan dat van de clusterbommen, omdat het destijds net zo moeilijk was om landen rond de tafel te krijgen die zelf een bloeiende productie van de wapens in kwestie kenden.