Tijd voor radio

Wie deze zomer vooral tijd wil maken om bij te komen van de drukte van werk, vrije tijd en trendspotting, kan een uitstekende zaak doen door terug te keren tot één van de oudste uitvindingen van vorige eeuw: de radio. Niet over de jachtige variant die Donna of StuBru heet of de handtastelijke versie zoals Radio 2 of Radio 1 programmeert, natuurlijk. Wie tijd wil, moet een inspanning doen: stil gaan zitten, niets om handen, luisteren. Eenvoudig is het niet, lonend des te meer. Een programma van een uur of meer beluisteren, is niet vanzelfsprekend. Maar we hebben tenslotte vakantie, dus het moet kunnen.

Twee radioprogramma’s krijgen een speciale tijd- en luisternotering van ons. Eén: ‘Een Oor op de Wereld’ van Radio 3. Muziek uit vier windstreken en vijf continenten, en toch niet versneden in plakjes die gepast zijn om er exotische cocktails bij te drinken. Het programma van samensteller Paul Rans is geen hapklare brok radio, met zijn opnamen die vaak lange stukken, moeilijk toegankelijke muziek bevatten en met beschouwingen die diep in de culturele en muzikale wortels van de geprogrammeerde nummers graven. Niet makkelijk dus, maar daarom juist zo boeiend. Absoluut niet in tred met de hedendaagse vormen en verwachtingen, maar wie een alternatief zoekt voor het vermoeiende vermaak van de populaire zenders, lijkt dit Oor een eerlijk alternatief.

Nummer twee op ons lijstje is de Nederlandse variant van het Oor op de Wereld: het VPRO-programma De Wandelende Tak. Originele reportages met veldopnamen, afgewisseld met goed onderbouwde bijdragen over muziektradities uit de hele wereld. Niet geschikt als achtergrond bij de buurtbarbecue, maar met een makkelijke stoel en een goed glas binnen handbereik kan deze Tak de wereld bereikbaar én genietbaar maken.

Van een andere, minder muzikale aard, is Bwana Kitoko. Tijdens de zomermaanden programmeert Radio 1 op zondagochtend onder die naam een reeks uitzendingen naar aanleiding van de veertigste verjaardag van de Congolese onafhankelijkheid. Getuigenissen van mensen die het meegemaakt hebben worden afgewisseld met ervaringen van mensen die vandaag een band hebben of ontwikkelen met de vroegere Belgische kolonie. De zwakte van het concept zit in het gegeven dat de onafhankelijkheid blijkbaar vooral –zoniet uitsluitend- belicht wordt door Belgen. Op die manier dreigt de mostalgie een gevaarlijke boventoon te voeren. Hopelijk vermijden de geïnterviewde missionarissen, ontwikkelingswerkers, ingenieurs, ambtenaren, handelaars en industriëlen die evidente val. Maar zelfs dan is de quasi-afwezigheid van Congolese stemmen over hun eigen geschiedenis niet meer van deze tijd, dachten wij.

Een Oor op de Wereld, elke zondagavond van 18.10 uur tot 20 uur, Radio 3. Koperblazers uit Zuid-Amerika (2 juli), Volksmuziek uit Galicië en Asturië (9 juli), Frans Baskenland, Navarra en Rioja (16 juli), Sjivan Perwer (23 juli), Cristina Branco (30 juli), populaire muziek uit de Algerijnse traditie (13 augustus), wereldmuziek uit Ierland (27 augusutus).

De Wandelende Tak, elke maandagavond van 18.30 uur tot 19.30 uur, Radio 4 Nederland (verschillende frequenties, naargelang de regio in Nederland). Flamenco (3 juli), Rebetika (10 juli), Arabo-Andalousische muziek (17 juli), Klezmer (24 juli), zigeunermuziek (31 juli), Boventoonzang (7 augustus), Indiaas klassiek (14 augustus), Tango (21 augustus), muziek uit de Stille Oceaan (28 augustus). www.vpro.nl/dewandelendetak

Bwana Kitoko, van 2 juli tot 27 augustus, elke zondagochtend tussen 9 en 10 uur,
Radio 1.