Turkije “vertraagt” op weg naar EU

De gesprekken over de eventuele toetreding van Turkije tot de EU zijn al ruim twee jaar bezig. Maar volgens Rehn laat Turkije de nodige hervormingen aanslepen.

De EU verwacht onder meer dat Turkije het omstreden artikel 301 van zijn strafwet herziet, zodat het verenigbaar wordt met de Europese Conventie over de Mensenrechten.
Dat artikel stelt de belediging van “de Turkse aard” strafbaar. De in 2005 ingevoerde bepalingen werden onder meer ingeroepen tegen Nobelprijswinnaar Orhan Pamuk, nadat die in een interview de genocide tegen de Armeense bevolking in het Turkije van begin vorige eeuw ter sprake had gebracht.

De EU koestert wel hoop. Dit jaar wil de Turkse regering een belangrijke grondwetswijziging doorvoeren. Rehn heeft het ontwerp nog niet gezien, maar zegt dat hij aanwijzingen heeft dat de nieuwe tekst de bevoegdheden van de president op het vlak van onderwijs en rechtspraak inperkt en de beperkingen op de rechten van etnische en religieuze minderheden versoepelt.

Koerden

Dat zou met name de situatie van de 15 miljoen Koerden in Turkije, ongeveer een vijfde van de totale bevolking, verbeteren. Voor de Turkse grondwet bestaan er alleen Turken; er wordt met geen woord gerept over de etnische minderheden die in het land leven. De voorbije jaren werden wel de beperkingen op uitzendingen in het Koerdisch afgebouwd, maar de verregaande discriminatie van de Koerden in het openbare leven blijft bestaan.

Volgens Serafettin Elci, de voorzitter van de Koerdische partij HADEP, blijft die achterstelling ook overeind in het ontwerp voor de nieuwe grondwet. Er staat bijvoorbeeld dat het Turks de officiële onderwijstaal is. “Dat moet onderwijs in het Koerdisch tegengaan”, oordeelt Elci, “al is dat een fundamenteel recht.”

De HADEP en de DTP, een andere Koerdische Partij, moesten de voorbije jaren afrekenen met pogingen om hen buiten de wet te stellen. Maar in december vorig jaar oordeelde het Turkse Grondwettelijk Hof dat er geen redenen zijn om de DTP van de verkiezingen uit te sluiten.

“Als Turkije vooruitgang wil maken in het toetredingsproces, moet het al die verboden vergeten en zijn schrik voor diversiteit afleggen”, vindt de Turkse journalist Cengiz Candar.