Vietnam plaatst milieu boven economie

Voor de hand ligt het niet. Een vijfde van de Vietnamezen verdient zijn dagelijkse kommetje rijst met landbouw rond de moerassen en overstromingsgebieden van het laagland, 10 miljoen hectaren of meer dan een kwart van de totale oppervlakte van het land. Ze telen er rijst en kweken garnalen en vis. Maar de trend om snel geld te verdienen bedreigt het milieu in het laagland, zegt Pham Khoi Nguyen Nguyen.

Vietnamese milieuexperts riepen eerder deze maand tijdens een bijeenkomst in Hanoi al op dringend een wettelijk kader uit te werken en geld vrij te maken om het laagland te beschermen. Verdere exploitatie kan volgens hen alleen mits zorgvuldige planning die rekening houdt met het milieu, een factor die tot dusverre werd verwaarloosd.

Vietnam identificeerde al meer dan dertig gebieden die dringende bescherming nodig hebben zoals gedefinieerd in de Ramsarconventie, een internationaal akkoord over de bescherming van vochtige gebieden uit 1989. Maar tot nog toe kreeg maar eentje daarvan, het Xuan Thuy-gebied in de provincie Nam Dinh, de voorziene bescherming.

Elders drijft de bevolkingstoename mensen ertoe mangrovebomen te kappen voor het hout en illegaal aan landbouw of visvangst te doen of te stropen. Zelfs in natuurreservaten en de bufferzones erlangs. Al het bosland langs de toegangsweg naar het Can Gio-moeras bijvoorbeeld, een door Unesco erkend reservaat iets ten zuiden van Ho Chi Min-Stad met 400.000 hectare mangrovebos, is intussen omgetoverd tot garnaalvijvers en zoutvelden. De families nemen elke dag een klein beetje meer land, en het is daarom moeilijk tegen de overtreders op te treden, zegt ranger Nguyen Duc Mien.

Vochtige gebieden hebben een economisch nut, maar temperen ook de gevolgen van overstromingen, zuiveren het water en houden de biodiversiteit in stand - allemaal functies die indirect ook van nut zijn voor de plaatselijke bevolking. We moeten duurzame manieren vinden om de moerassen en overstromingsgebieden te beheren – op die manier helpen we de plaatselijke bevolking in hun strijd tegen de armoede en beschermen we tegelijk de soortenrijkdom, zegt Nguyen Duc Tu van de Vietnamese afdeling van Bird Life International, een internationale natuurorganisatie. Volgens hem is dat bij uitstek mogelijk in dit soort van overgangsgebieden waar water en bos maar ook visvangst en rijstteelt samenkomen. Maar juist omdat de gebieden verschillende functies hebben, valt het beheer ervan onder diverse agentschappen die elkaar vaak in de haren vliegen.

In 1994 en 1995 stelde de Vietnamese regering drie wetten op voor het beheer van vochtige gebieden, maar een effectief wettelijk kader is er nog steeds niet. Het land startte in 2000 ook met een project ter bescherming van de zuidelijke Mekongdelta, de streek met de grootste moerassen en drassige gebieden van het land. Die waardevolle gebieden werden er de voorbije 20 jaar wel zowat gehalveerd. Vietnam zette voor de bescherming zo’n 50 miljoen euro opzij. Het beschermingsproject loopt nog tot 2006, maar stuit op verzet van plaatselijke besturen en groeperingen die vinden dat milieubescherming afbreuk doet aan economische ontwikkeling. (ADR/PD)