Wereldbank voorspelt verdriedubbeling middenklasse tegen 2030

In de volgende vijfentwintig jaar worden ontwikkelingslanden – zeg maar Azië - de motor van de economische groei, zo stelt de Wereldbank in het rapport “Managing the next wave of globalisation”. De bank ziet de economische output stijgen van 26,4 biljoen euro in 2005 tot 54 biljoen euro in 2030. Het aandeel van de ontwikkelingslanden in de wereldeconomie gaat van 23 naar 31 procent.

Het resultaat is een halvering van het aantal mensen dat moet rondkomen met een dollar per dag: van 1,1 miljard vandaag tot 550 miljoen in 2030. En dat terwijl de wereldbevolking aangroeit van 6,5 tot 8 miljard mensen.

Naarmate meer mensen kunnen overstappen van werk in de landbouw naar beter betaalde banen in een geglobaliseerde industrie- en dienstensector, verdrievoudigt de omvang van wat de Wereldbank de “middenklasse” noemt: mensen met een jaarlijks inkomen tussen 3000 en 17000 euro. Tegen 2030 behoren 1,2 miljard mensen in ontwikkelingslanden tot die middenklasse, tegenover slechts 400 miljoen nu. Landen als China, Mexico en Turkije hebben tegen 2030 een levensstandaard die vergelijkbaar is met het Spanje van nu.

Met de toenemende welvaart nemen ook de milieu- en verdelingsproblemen toe. Afrika dreigt als continent nog verder achterop te raken, omdat het gevoelig is voor oorlogen en schommelingen in grondstofprijzen. In twee derde van de ontwikkelingslanden zal de kloof tussen arm en rijk nog toenemen, voorspelt het rapport. Dat komt omdat de globalisering vooral kansen biedt voor mensen met een opleiding, terwijl ongeschoolde arbeidskrachten meer dan ooit wereldwijd tegen elkaar worden uitgespeeld.

Tegen 2030 zullen de rijke landen 65 procent van hun import uit ontwikkelingslanden halen, tegenover 40 procent in 2003 en minder dan 15 procent in de jaren zeventig. Niet alleen in de industrie maar ook in de dienstensector zal heel wat werkgelegenheid naar China en India verhuizen. Een lichtpunt is dat die landen daardoor ook grotere afnemers zullen worden van hoogtechnologische producten. Strategische investeringen in onderwijs, bijscholing en wetenschappelijk onderzoek worden belangrijker dan ooit.

Naast sociale onrust dreigt ook het milieu het sprookje van steeds groeiende welvaart te komen verstoren. Wanneer de huidige trend aanhoudt, zal de uitstoot van broeikasgassen tegen 2030 met 50 procent en tegen 2050 met 100 procent toenemen. De Wereldbank verwijst naar Stern-rapport en pleit voor investeringen in schone energie op korte termijn om een economische catastrofe op langere termijn te voorkomen.

Om gemeenschappelijke problemen als het klimaat, overbevissing, AIDS of de vogelgriep aan te pakken zijn er efficiënte instellingen en afspraken nodig, zo besluit het rapport. De Wereldbankauteurs herhalen verder dat er internationaal meer geld moet komen voor armoedebestrijding en ontwikkeling en verwachten veel heil van een verdere liberaliseringsronde binnen de Wereldhandelsorganisatie.

Voor Etienne De Belder van de Belgische afdeling van Oxfam solidariteit getuigt het rapport van een ontstellend gebrek aan coherentie: “Landen die in het verleden het exportmodel voor economische ontwikkeling hebben gevolgd, zitten nu met een ecologische en sociale kater. Kijk maar naar de verpaupering in zwart Afrika, ontbossing in Indonesië of de rivieren in Taiwan, die door de vervuiling letterlijk in brand staan”.

Voor De Belder slaagt de Wereldbank er niet in lessen te trekken uit het verleden en is ze dus slecht geplaatst om lessen te geven voor de toekomst. “Je kan niet tegelijk economisch dereguleren en meer regels vragen om ecologische en sociale problemen op te lossen. Afrikaanse ondernemers staan te zwak om weerstand te bieden aan internationale concurrentie. Zolang die ongelijkheid blijft bestaan, kan van handel tussen gelijken geen sprake zijn”.

De spectaculaire economische groei en armoedebestrijding in India en China is volgens De Belder vooral het gevolg van een grote en dynamische interne markt. Voor kleinere ontwikkelingslanden is het moeilijker dit succes te evenaren. IPS MDG1 (MC/ADR)