Wapenhandelaars staan te popelen om opnieuw wapens te leveren

Libië was één van de drukste wapenmarkten voor het onder embargo kwam,
zegt Michael Khatana van Research and Projections Global Inc., een
Amerikaanse bedrijf dat de wereldwijde wapentrafiek nauwkeurig opvolgt. Met
het einde van de sancties zullen de Russen, de Oost-Europeanen, de Italianen
en de Britten hun marktaandeel weer snel inpalmen.

Zelfs voor de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties (VN) vorige week de
sancties ophief, praatte de Libische regering met Italië over de aankoop van
communicatiesystemen, speedboten en nachtkijkers. Dat kostte Italië eind
juni nog een berisping van de Europese Unie, maar volgens de Italianen werd
er het VN-embargo niet geschonden omdat het materieel voor civiele
doeleinden gebruikt zou worden, met name om de illegale migratie van
Noord-Afrika naar Italië te bestrijden.

Ook Spanje en Zuid-Afrika onderhouden nauwe banden met Libië. De Spaanse
premier Jose Maria Aznar bezocht woensdag Tripoli voor een onderhoud met
Muammar Qaddafi. En de Zuid-Afrikaanse president Thabo Mbeki heeft een goede
persoonlijke band met de Libische leider.

De CIA omschreef Libië ooit als één van de meest overbewapende landen.
Het formidabele arsenaal bevatte onder meer Franse en Russische
gevechtsvliegtuigen en -helikopters, snelle patrouilleboten van Franse,
Russische en Italiaanse makelij, onderzeeërs en raketten van Sovjetsignatuur
en tanks uit Brazilië. Tripoli deelde wapens uit aan verschillende
‘bevrijdingsbewegingen’ zoals het Polisario in Marokko en de
moslimseparatistische beweging Sulu-Mindanao op de Filipijnen.

De Libische wapenwedloop kwam ten einde toen de sancties werden afgekondigd.
De Verenigde Staten deden dat in 1981, toen Libië in Washington in de
categorie van ‘terroristische landen’ terecht kwam. De VN-Veiligheidsraad
volgde in 1992, vier jaar na de vliegtuigramp boven het Schotse stadje
Lockerbie. Toen Libië de daders van de bomaanslag uitleverde in 1999, hief
de V-Raad een deel van de sancties op. Vorige week stemde de Veiligheidsraad
in met de volledige opheffing van de sancties - een gevolg van het feit dat
Libië instemde om herstelbetalingen te doen aan de vooral Britse en
Amerikaanse nabestaanden van de slachtoffers. Frankrijk kreeg nieuwe
herstelbetalingen voor een aanslag op een Frans vliegtuig boven Niger in
1989.

Frankrijk en de VS onthielden zich vorige week bij de stemming. De
Amerikaanse ambassadeur James Cunningham liet verstaan dat Washington Libië
in het oog blijft houden. Volgens Cunningham heeft Tripoli een programma
voor de aanmaak en de verspreiding van massavernietigingswapens, met name
chemische en biologische wapens. De Amerikaanse bilaterale sancties blijven
volledig van kracht.